Η πτώση του Assad, ενός αδυσώπητου εχθρού του Ισραήλ που μετέτρεψε τη Συρία σε πεδίο για ιρανικές απειλές και μεταφορές όπλων στη Hezbollah, δεν είναι κάτι για το οποίο το Ισραήλ θα θρηνούσε.
Με τις δυνάμεις των συριακών ανταρτών να έχουν καταλάβει ήδη τη Δαμασκό, αφού πρώτα πέρασαν από το Χαλέπι και τη Χάμα, η εξουσία στη Συρία αλλάζει χέρια.
Αυτή η αλλαγή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα δίδυμα πλήγματα σε Hezbollah και Ιράν που το Ισραήλ προκάλεσε από την έναρξη της Επιχείρησης Northern Arrows στα μέσα Σεπτεμβρίου, με στόχο την επιστροφή των εκτοπισμένων Ισραηλινών κατοίκων στα σπίτια τους κατά μήκος των βόρειων συνόρων.
Στον πόλεμο του στον Λίβανο, το Ισραήλ αποκεφάλισε την ηγεσία της Hezbollah, σκότωσε και τραυμάτισε χιλιάδες μαχητές της και υποβάθμισε σημαντικά τις δυνατότητες πυραύλων και όλμων της. Η Hezbollah, η οποία κάποτε πολέμησε στη Συρία για να στηρίξει το δικτατορικό καθεστώς του προέδρου Bashar al-Assad, δεν είναι σε θέση να βοηθήσει τον Assad σήμερα καθώς το καθεστώς του έχει καταρρεύσει.
Ούτε, εν προκειμένω, το Ιράν, ο κύριος υποστηρικτής του Assad δίπλα στη Ρωσία.
Το Ιράν υπέστη επίσης πλήγματα από το Ισραήλ, κυρίως την καταστροφή μεγάλου μέρους του δικτύου αεράμυνας και της κρίσιμης υποδομής κατασκευής πυραύλων κατά τη διάρκεια της επιδρομής αντιποίνων της Ιερουσαλήμ στις 26 Οκτωβρίου.
Με τη Hezbollah να έχει αποδυναμωθεί σοβαρά και τη Hamas στη Γάζα επίσης να μην είναι πλέον ένας αποτελεσματικός πληρεξούσιος, το Ιράν, το οποίο έχει κάνει μια μορφή τέχνης να στέλνει άλλους να σκοτώνονται για να προάγει τα δικά του συμφέροντα, δεν μπορεί να παράσχει στον Assad το ίδιο επίπεδο βοήθειας που έκανε κάποτε. Δυσκολεύεται επίσης να προβάλει την ίδια περιφερειακή ισχύ την οποία ασκούσε μόλις πριν από λίγους μήνες.
Ο άλλος σύμμαχος του Assad, η Ρωσία, της οποίας η παρέμβαση στον εμφύλιο πόλεμο το 2015 έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του, δεν είναι επίσης σε θέση να δώσει στον Assad αυτό που προσέφερε στο παρελθόν, απασχολημένη και έχοντας ανοιχτά μέτωπα με τον δικό της πόλεμο στην Ουκρανία.
Με τη Hezbollah, το Ιράν και τη Ρωσία να έχουν αποδυναμωθεί, οι δύο από αυτές λόγω της ισραηλινής δράσης, οι Σύροι αντάρτες άδραξαν την ευκαιρία να προχωρήσουν, ξεκινώντας την επίθεσή τους την ίδια ημέρα που εφαρμόστηκε η κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο. Η Hezbollah, κουρασμένη και εξαντλημένη, δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει την προέλαση των ανταρτών.
Ωστόσο, η σύνθεση των ανταρτικών δυνάμεων που εξόντωσαν το καθεστώς του Assad δεν είναι μια συμμαχία που το εβραϊκό κράτος μπορεί να επικροτήσει. Καθοδηγούνται από σουνίτες τζιχαντιστές που έχουν πρόσφατα ευθυγραμμιστεί με την al-Qaeda και παραμένουν στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων της Αμερικής και περιλαμβάνουν επίσης ισλαμιστές που υποστηρίζονται από την Τουρκία.
Το Ισραήλ έχει ξεκάθαρο συμφέρον να δει τη Συρία να απομακρύνεται από τον «Άξονα Αντίστασης» του Ιράν, τερματίζοντας τον ρόλο της ως οικοδεσπότη για στελέχη του Ιρανικού Σώματος Φρουρών της Επανάστασης και πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν και ως πιθανό σημείο εκτόξευσης για επιθέσεις κατά του Ισραήλ.
Η Συρία υπό τον Assad ήταν ένας κρίσιμος πυλώνας της δύναμης της Hezbollah στον Λίβανο, λειτουργώντας ως ο κύριος αγωγός για το λαθρεμπόριο πυραύλων και προηγμένων όπλων στη χώρα. Εάν η Συρία απομακρυνθεί από την εξίσωση, η Hezbollah, που ήδη έχει καταρρεύσει από την επίθεση του Ισραήλ, θα αντιμετωπίσει ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στην ανοικοδόμηση της.
Αυτά θα ήταν ευπρόσδεκτα νέα για πολλούς στον Λίβανο που αναζητούν ελευθερία από τη Hezbollah και τον ασφυκτικό κλοιό του Ιράν. Μια σημαντική παρενέργεια της πτώσης του Assad θα μπορούσε να είναι η ευκαιρία για τους Λιβανέζους να ανακτήσουν επιτέλους τον έλεγχο της χώρας τους.
Αν και αυτές οι εξελίξεις είναι σε μεγάλο βαθμό θετικές για το Ισραήλ, συνοδεύονται από επιπλοκές. Η Ιερουσαλήμ δεν ήθελε να δει τη γείτονά της στα βορειοανατολικά να καταλαμβάνεται από σουνίτες τζιχαντιστές της al-Qaeda ή ισλαμιστές που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Η εμπειρία του Ισραήλ με τέτοιες ομάδες –όπως η Hamas στη Γάζα– ήταν κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική.
Αυτό που συμβαίνει στη Συρία σίγουρα θα έχει αντίκτυπο στο Ισραήλ στο μέλλον, γι’ αυτό η Ιερουσαλήμ πρέπει να παρακολουθεί προσεκτικά το τι συμβαίνει εκεί, στέλνοντας μηνύματα σε όλους τους ενδιαφερόμενους ότι υπάρχουν δύο εξελίξεις που δεν θα ανεχτεί. Η πρώτη είναι οι αποθήκες χημικών όπλων που είναι πλέον στα χέρια τζιχαντιστών ή ισλαμιστών ανταρτών και η δεύτερη, η μαζική ανάπτυξη ιρανικών στρατευμάτων στη χώρα.
Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές που, εάν ξεπεραστούν, θα διακυβεύσουν σοβαρά την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ και θα απαιτούσαν την άμεση ισραηλινή δράση για την αποτροπή.
Πέρα από αυτές τις κόκκινες γραμμές, ωστόσο, το Ισραήλ μπορεί να κάνει ελάχιστα για να επηρεάσει θετικά τις εξελίξεις στη Συρία, εκτός από το να συνεργαστεί παρασκηνιακά με τις ΗΠΑ για τη δημιουργία καναλιών με πιο μετριοπαθή στοιχεία της αντιπολίτευσης, ελπίζοντας ότι θα αναδειχθούν ως εποικοδομητική δύναμη στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Συρίας εφόσον πλέον δεν υπάρχει Assad.
