[The 2025 Annual Meetings of the World Bank Group (WBG) and the International Monetary Fund (IMF) will take place in person from Monday, October 13, through Saturday, October 18 in the IMF and World Bank Group headquarters, in Washington, D.C.]
Καθώς το Air Force One διασχίζει τους ουρανούς της Μέσης Ανατολής στα headquarters των IMF και World Bank Group (WBG) στην Washington, βρίσκεται σε εξέλιξη η συνάντηση των The Bretton Woods twins ώστε να εξετάσουν την οικονομία ποιας (απείθαρχης χώρας-βλέπε Αργεντινή) θα μπορούσαν να “ανατινάξουν” ή το πότε και το πως θα χτυπήσει ο επόμενος Μαύρος Κύκνος στη Παγκόσμια Οικονομία.
Με λίγα λόγια ποιο θα είναι το περιεχόμενο της επόμενης οικονομικής κρίσης την οποία θα κληθούν να διαχειρισθούν μεταξύ άλλων τα δίδυμα του Bretton Woods σε αυτό το αέναο παίγνιο της χρεοκοπημένης παγκόσμιας οικονομίας που σκοπό έχει ο παγκόσμιος πληθυσμός να αναρωτιέται όλο και πιο σπάνια για την φούσκα του παγκοσμίου χρέους και τους διαχειριστές της, πίσω από τις κουρτίνες.
Το Κουρδιστό Πορτοκάλι επέλεξε ένα κατ΄εξοχήν εργαλείο των “ημετέρων” δυνάμεων, την ανάλυση του Atlantic Council, για το γεγονός. Την εισαγωγή υπογράφουν οι Katherine Golden και Josh Lipsky και την πιο εκτεταμένη ανάλυση για το τι περιμένουμε από την συνάντηση ο Martin Mühleisen.
Αυτή την εβδομάδα, θα με βρείτε να περιφέρομαι στις αίθουσες των ετήσιων συνεδριάσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου- World Bank and International Monetary Fund, όπου οι υπουργοί Οικονομικών και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών συγκεντρώνονται για να αντιμετωπίσουν το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας στην παγκόσμια οικονομία. Οι ειδικοί μας, οι οποίοι θα βρίσκονται στο επίκεντρο της δράσης, θα μεταφράζουν την οικονομική διάσταση και θα παρέχουν τη μεγαλύτερη εικόνα.
Οι ετήσιες συναντήσεις του World Bank and International Monetary Fund, ξεκίνησαν σήμερα, την ίδια ημέρα που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump επισκέφθηκε το Ισραήλ για να σηματοδοτήσει την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου του για τη Γάζα.
Οι οικονομικοί ηγέτες θα συζητήσουν τους δασμούς, το χρέος, το κλείσιμο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, το μέλλον του δολαρίου, τη διάσωση στην Αργεντινή και άλλα. Αλλά το ένα πράγμα για το οποίο πιθανότατα δεν θα μιλήσουν είναι η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) October 14, 2025
Οι οικονομολόγοι έχουν εκπαιδευτεί εδώ και δεκαετίες να διαχωρίζουν τους κόσμους της μακροοικονομίας και της γεωπολιτικής, παρά το γεγονός ότι τους υπενθυμίζεται επανειλημμένα ότι δεν λειτουργεί έτσι ο κόσμος. Απλώς κοιτάξτε πίσω στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία πυροδότησε την πιο σαρωτική απάντηση κυρώσεων στην ιστορία.
Τα γεγονότα των τελευταίων ετών μας υπενθυμίζουν γιατί οι θεσμοί του Bretton Woods δημιουργήθηκαν εν μέσω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: για να προσφέρουν οικονομική ευημερία με την ελπίδα να προωθήσουν την ειρήνη. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, οι οικονομικοί ηγέτες του κόσμου έχουν επικεντρωθεί αποκλειστικά στο κομμάτι της ευημερίας (με ανάμεικτα αποτελέσματα) και μερικές φορές έχουν ξεχάσει τον ευρύτερο στόχο.
Για να συνεχίσουν να κερδίζουν την εμπιστοσύνη των χωρών μελών που εξυπηρετούν, αυτοί οι οργανισμοί πρέπει να θυμούνται τις ρίζες τους.
Πίσω από τις κλειστές πόρτες
Για άλλη μια φορά, οι Ετήσιες Συναντήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας-International Monetary Fund (IMF) and World Bank Annual Meetings θα διεξαχθούν σε ένα ταραγμένο παγκόσμιο σκηνικό.
Στις ομιλίες και τις προετοιμασμένες δηλώσεις τους, οι σύνεδροι θα εκφράσουν ανησυχίες σχετικά με τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, θα ανησυχήσουν για τα αυξανόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους κρυφούς κινδύνους στις αγορές ιδιωτικών κεφαλαίων και κρυπτονομισμάτων, και θα υποστηρίξουν τις δικές τους πολιτικές προσπάθειες ενώπιον της παγκόσμιας κοινότητας. Ένα κοινό ανακοινωθέν είναι απίθανο, εν μέρει επειδή τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Κίνα δεν θα συμφωνήσουν σε διατύπωση που στοχεύει στον περιορισμό των απομονωτικών ή μερκαντιλιστικών-mercantilist τάσεων τους προς όφελος του υπόλοιπου κόσμου.
Αλλά αυτό δεν είναι το θέμα στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο οι παρατηρητές αυτή την εβδομάδα. Αντίθετα, αξίζει να παρακολουθούμε στενά για μια υπόδειξη για το τι συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες. Εκεί, οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στους λίγους τομείς για τους οποίους τα δύο ιδρύματα εξακολουθούν να απολαμβάνουν την υποστήριξη των μεγαλομετόχων τους – κυρίως επειδή οι σημαντικοί οικονομικοί πόροι του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας φαίνονται όλο και πιο ελκυστικοί για τους υπουργούς Οικονομικών που εξαντλούν τον δημοσιονομικό τους χώρο στο εσωτερικό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΔΝΤ
Καταρχάς, οι περισσότερες αντιπροσωπείες θα ενδιαφέρονται έντονα για τη σχέση της Ουάσινγκτον με τα δίδυμα του Bretton Woods.
[The Bretton Woods twins refers to the two multilateral organizations created at the Bretton Woods Conference in 1944, namely the World Bank and the International Monetary Fund. Both twin organizations functioned to enact and maintain the Bretton Woods system of prescribed international currency exchange rates]
Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Scott Bessent, έδωσε σήμα για την υποστήριξή τους προς τους θεσμούς στις εαρινές συναντήσεις φέτος, η οποία πρόσφατα ενισχύθηκε από την παρέμβαση των ΗΠΑ στο πέσο της Αργεντινής. Αλλά ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορεί να μιλούν για συνεργασία, η ασυμμετρία ισχύος εντός του ΔΝΤ παραμένει εμφανής.
Υπάρχει ένα πιθανό θετικό στοιχείο για τη μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης συνεργασίας σε σημαντικές υποθέσεις δανεισμού και μιας ώθησης προς το ΔΝΤ να ενισχύσει τον βραχίονα επιτήρησής του, μια βασική εντολή που έχει παραμεληθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Ομοίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συνεργαστούν με τους δύο θεσμούς του Bretton Woods για να διασφαλίσουν ότι οι χώρες πληρούν τους όρους του δανείου τους, επιτρέποντας την έγκαιρη αποπληρωμή. Η κυβέρνηση θα μπορούσε ακόμη και να πείσει το Κογκρέσο να επικυρώσει την αύξηση της ποσόστωσης του 2023, μετατοπίζοντας τα οικονομικά του ταμείου σε μια πιο μόνιμη κεφαλαιακή βάση.
Υπάρχει όμως και ένας κίνδυνος. Ήδη ταραγμένοι από τη διάλυση της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ, πολλοί αντιπρόσωποι προετοιμάζονται για τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για μείωση των προγραμμάτων για το κλίμα και, ίσως, των αναπτυξιακών προγραμμάτων στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές τριβές με τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπλέον, υπάρχουν ανησυχίες ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να πολιτικοποιήσουν τις δανειακές δραστηριότητες και των δύο δανειστών, εκθέτοντας όλους τους μετόχους στους κινδύνους των παρερμηνευμένων προγραμμάτων δανεισμού.
Η θέση της Κίνας στο ΔΝΤ
Θα είναι επίσης ενδιαφέρον να δούμε πώς εξελίσσεται η θέση της Κίνας έναντι των θεσμών του Bretton Woods. Το ΔΝΤ έχει αρχίσει να υιοθετεί μια πιο αυστηρή στάση απέναντι στην Κίνα, επισημαίνοντας μια σημαντική υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας ενόψει των ετήσιων συνεδριάσεων και έχει επίσης δημοσιεύσει μια εργασία σχετικά με τα κρυφά κόστη των βιομηχανικών πολιτικών της Κίνας. Αυτό εισάγει κάποιον καθυστερημένο ρεαλισμό στην ανάλυση του ΔΝΤ, αλλά το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει η Κίνα εάν αισθανθεί μια σημαντική μετατόπιση στο προηγουμένως καλοήθες αναλυτικό έργο του ιδρύματος.
Το Πεκίνο είναι απίθανο να παραπονεθεί ανοιχτά για αυτό, αλλά η απογοήτευσή του με την καθυστερημένη μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης -συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των μετοχών ποσοστώσεων, που περιορίζει την ισχύ ψήφου της Κίνας- θα συνεχίσει να σιγοβράζει κάτω από την επιφάνεια. Μπορεί να νιώσει δικαιωμένο με την περαιτέρω ανάπτυξη του εναλλακτικού πλαισίου δανεισμού του (που αποτελείται από δάνεια έργων και γραμμές ανταλλαγής ρενμίνμπι) και μπορεί να υιοθετήσει μια σκληρή στάση απέναντι στις χώρες οφειλέτες με υποχρεώσεις σε δολάρια ή ευρώ. Και τα δύο θεσμικά όργανα θα πρέπει να καταφύγουν σε επιδέξια διπλωματία μετόχων, διατηρώντας παράλληλα την αναλυτική τους ακεραιότητα.
Δανεισμός στην Αργεντινή και την Ουκρανία
Οι μέτοχοι του ΔΝΤ ενδέχεται επίσης να ανησυχούν για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Αργεντινή. Η κυβέρνηση βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα σε μια πιθανή αναζωπύρωση του πληθωρισμού και σε ασθενείς προοπτικές ανάπτυξης, εφόσον ο κυβερνών συνασπισμός δεν διαθέτει ισχυρή πλειοψηφία στο Κογκρέσο. Σε περίπτωση πολιτικής δυσλειτουργίας, η Αργεντινή ενδέχεται τελικά να μην καταφέρει να εξυπηρετήσει το αυξανόμενο πολυμερές και αμερικανικό χρέος της, κάτι που θα μπορούσε να περιπλέξει τη θέση του ΔΝΤ ως ανώτερου πιστωτή εάν τα χειρότερα έρθουν στο χειρότερο.
Η Ουκρανία αντιπροσωπεύει μια διαφορετική αλλά εξίσου περίπλοκη δοκιμασία. Ακόμα και καθώς συνεχίζεται η στρατιωτική υποστήριξη, το δημοσιονομικό κενό μέχρι το επόμενο έτος γίνεται πιο ορατό. Η συνέχιση του προγράμματος δανεισμού θα απαιτήσει πρόσθετες εγγυήσεις χρηματοδότησης, μια συζήτηση που συνδέεται με τη νομικά δύσκολη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Διαφορετικά, οι χώρες που σχημάτισαν την Ομάδα Πιστωτών στην Ουκρανία το 2023 για να διευκολύνουν το πρόγραμμα ενδέχεται τελικά να χρειαστούν πρόσθετες συνεισφορές για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αποπληρώσει το ΔΝΤ.
Εσωτερική δυναμική και μεταρρύθμιση
Και έπειτα υπάρχει το ζήτημα της εσωτερικής μεταρρύθμισης. Και τα δύο θεσμικά όργανα αντιμετωπίζουν πιέσεις σε προσωπικό και προϋπολογισμό, αλλά βρίσκονται υπό ανανεωμένο έλεγχο για να επιτύχουν μετρήσιμα αποτελέσματα σε μια εποχή αυξανόμενου σκεπτικισμού απέναντι στην πολυμέρεια. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει ήδη ανακοινώσει την αναδιοργάνωση ορισμένων λειτουργιών στους διάφορους βραχίονες δανεισμού της, και το ΔΝΤ, πιθανότατα θα δεχθεί πιέσεις για να χαλαρώσει την πρόσφατη συσσώρευση προσωπικού σε μη βασικές λειτουργίες.
Συνοψίζοντας, αναμένονται λίγες σημαντικές ανακοινώσεις αυτή την εβδομάδα. Ωστόσο, θα υπάρξουν σημαντικές συναντήσεις κεκλεισμένων των θυρών που είναι πιθανό να καθορίσουν την πορεία των ιδρυμάτων του Bretton Woods για τα επόμενα χρόνια.
Ο Martin Mühleisen είναι ανώτερος συνεργάτης στο Atlantic Council’s GeoEconomics Center και πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ με δεκαετίες εμπειρίας στη διαχείριση κρίσεων και τη χρηματοοικονομική διπλωματία.
