Οι μεγάλοι ηγέτες των επιχειρήσεων και οι οικονομολόγοι στις ΗΠΑ δείχνουν όλο και περισσότερη ανησυχία για το αυξανόμενο πρόβλημα χρέους της Αμερικής.
Από την Nicole Goodkind/CNN
Την περασμένη εβδομάδα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της JPMorgan, Jamie Dimon, εξέφρασε τον φόβο ότι πλησιάζει μια κρίση και ότι οι ανεξέλεγκτες δαπάνες για το έλλειμμα θα μπορούσαν να εκραγούν.
«Οποιαδήποτε χώρα μπορεί να δανειστεί χρήματα και να οδηγηθεί σε κάποια ανάπτυξη, αλλά αυτό μπορεί να μην οδηγεί πάντα σε καλή ανάπτυξη», είπε σε συνέντευξή του στο Sky News. «Νομίζω ότι η Αμερική πρέπει να γνωρίζει καλά ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στα ζητήματα του δημοσιονομικού ελλείμματός μας λίγο περισσότερο και αυτό είναι σημαντικό για τον κόσμο».
Ο Dimon συνέχισε λέγοντας ότι το έλλειμμα είναι εκεί «γιατί έχουμε υψηλότερο πληθωρισμό» και ότι ελπίζει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα «εστιάσει πραγματικά» στη μείωση του ελλείμματος. «Κάποια στιγμή θα προκαλέσει πρόβλημα και γιατί να περιμένουμε;» αναρωτήθηκε. Αυτό το πρόβλημα «θα προκληθεί από την αγορά και τότε θα αναγκαστείτε να το αντιμετωπίσετε και πιθανώς με πολύ πιο άβολο τρόπο από ό,τι αν το αντιμετωπίζατε στο ξεκίνημα του».
Ο ιδρυτής του hedge fund της Bridgewater, Ray Dalio, είπε επίσης στους Financial Times την περασμένη εβδομάδα ότι οι επενδυτές θα πρέπει να «ανησυχούν για την εικόνα του χρέους των ΗΠΑ». Ο οικονομολόγος και πρώην πρύτανης του Columbia Business School Glenn Hubbard είπε στο Before the Bell του CNN την περασμένη εβδομάδα ότι οι τόκοι «των οφειλών για το εθνικό χρέος, που ουσιαστικά ήταν μηδενικοί πριν από μερικά χρόνια, είναι τώρα τόσο μεγάλοι όσο οι αμυντικές δαπάνες». Ο επόμενος πρόεδρος, είπε, θα πρέπει να ασχοληθεί με αυτό το θέμα.
«Μπορεί να μην κάνει εκστρατεία για αυτό, αλλά όποιος κι αν είναι, θα πρέπει να κάνει κάτι για αυτό», είπε.
Γιατί λοιπόν η ξαφνική συρροή ανησυχίας;
Ray Dalio
Μεταξύ των φορολογικών περικοπών της εποχής Trump και των προγραμμάτων τόνωσης της εποχής της Covid, το εθνικό χρέος των ΗΠΑ έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια. Οι δαπάνες μέσω του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού του προέδρου Joe Biden συνέχισαν να αυξάνουν το χρέος.
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ξοδεύει πολύ περισσότερα από όσα φέρνει στα ταμεία της -έχει δημοσιονομικό έλλειμμα για έξι από τους πρώτους επτά μήνες αυτού του οικονομικού έτους. Μέχρι στιγμής αυτό το οικονομικό έτος, το έλλειμμα έχει συσσωρευτεί σε περίπου 855 δισεκατομμύρια δολάρια –περισσότερο από το 6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ (ένας δείκτης της οικονομίας). Αυτό προσθέτει στο σωρευτικό χρέος των 34,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν στους ώμους τους οι ΗΠΑ.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο το μεγάλο χρέος και το έλλειμμα, είναι ότι οι ΗΠΑ παρουσιάζουν έλλειμμα που ισοδυναμεί με σχεδόν 7% του ΑΕΠ ενώ η οικονομία βρίσκεται σε πλήρη απασχόληση και αποδίδει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της, δήλωσε στο CNN ο Jason Thomas, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας & επενδυτικής στρατηγικής στην Carlyle.
Αυτό σημαίνει ότι εάν οι ΗΠΑ χτυπήσουν ύφεση -απαιτώντας από την κυβέρνηση να αυξήσει τις δαπάνες για προγράμματα τόνωσης, ακόμη και όταν μειώνονται οι φορολογικές εισπράξεις- «πιθανότατα θα έχετε να κάνετε με ένα έλλειμμα που θα μπορούσε να είναι στο εννέα ή στο 10% του ΑΕΠ», είπε ο Thomas. «Αυτό είναι απολύτως μη βιώσιμο».
Καθώς τα ελλείμματα αυξάνονται, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις ΗΠΑ θα πρέπει να εκδώσει περισσότερους τίτλους του Δημοσίου. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αυξήσουν τις αποδόσεις για να προσελκύσουν περισσότερους επενδυτές. Αυτό αυξάνει επίσης το κόστος δανεισμού στις χρηματοπιστωτικές αγορές, βλάπτοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Τον περασμένο μήνα, το ΔΝΤ ανέφερε ότι το υψηλό και αυξανόμενο επίπεδο του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ κινδυνεύει να αυξήσει το κόστος δανεισμού σε όλο τον κόσμο και να υπονομεύσει την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αυτή η προειδοποίηση ακολούθησε ένα ακόμη πιο ωμό μήνυμα από τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, τον ανεξάρτητο δημοσιονομικό επόπτη του Κογκρέσου, ο οποίος είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διακινδυνεύουν μια κρίση στην αγορά ομολόγων όπως αυτή που έπληξε το Ηνωμένο Βασίλειο υπό την πρώην πρωθυπουργό Liz Truss.
Οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να πληρώσουν τόκους για αυτό το αυξανόμενο χρέος. Η κυβέρνηση ξοδεύει επί του παρόντος 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια για πληρωμές τόκων κάθε μέρα, σύμφωνα με το Ίδρυμα Peterson. Αυτές οι πληρωμές αναμένεται να διπλασιαστούν εντός της επόμενης δεκαετίας καθώς λήγουν τα ομόλογα που εκδίδονται κατά την περίοδο σχεδόν μηδενικών επιτοκίων και αντικαθίστανται από ομόλογα με υψηλότερες αποδόσεις.
Γιατί όμως τώρα όλες αυτές οι προειδοποιήσεις και ανησυχίες; Το 82% των ψηφοφόρων λέει ότι θέλει ο πρόεδρος και το Κογκρέσο να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην αντιμετώπιση του χρέους και το 80% λέει ότι το επίπεδο ανησυχίας τους έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά κυβερνητικοί αξιωματούχοι θέλουν να αποφεύγουν να μιλούν για αυξήσεις ή μειώσεις φόρων σε μια εκλογική χρονιά, είπε ο Thomas. «Το θέμα αυτό δεν περιλαμβάνεται στις προεκλογικές εκστρατείες», πρόσθεσε ο ίδιος. «Αυτό μου υποδηλώνει ότι μάλλον δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί».
Εάν ισχύει αυτό, η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου θα μπορούσε να φτάσει στο «5,5% πριν ασκηθεί μεγάλη πολιτική πίεση [σήμερα βρίσκεται στο 4,4%]. Τότε θα είχαμε επιτόκια στεγαστικών δανείων στο 8%», είπε.
