Ο Elon Musk δήλωσε την Κυριακή ότι η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια και ότι είναι ήταν ανόητο εκ μέρους της να μην το έχει κάνει ήδη.
Το σχόλιο του Musk, το οποίο ήρθε ως απάντηση σε μια δημοσίευση στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης X, ακολούθησε μια σειρά αδύναμων στοιχείων την περασμένη εβδομάδα που πυροδότησε ανησυχίες ότι η Fed μπορεί να άφησε τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για πάρα πολύ καιρό, με αποτέλεσμα να προκαλέσει ζημιά στην αμερικανική οικονομία.
O ιδιοκτήτης της Tesla και της SpaceX έκανε τα σχόλια ως απάντηση σε μια ανάρτηση σχετικά με την Berkshire Hathaway του δισεκατομμυριούχου επενδυτή Warren Buffett, που αύξησε το απόθεμα σε μετρητά και βραχυπρόθεσμα ομόλογα μετά τη μείωση των θέσεων των μετοχών της, συμπεριλαμβανομένης αυτής της μεγαλύτερης συμμετοχής της στην Apple.
«Περιμένει σαφώς κάποια διόρθωση ή αλλιώς δεν μπορεί να δει καλύτερες επενδύσεις από τα ομόλογα του Δημοσίου», έγραψε συγκεκριμένα ο Musk.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ άφησαν το επιτόκιο αναφοράς της Fed αμετάβλητο στο εύρος των 5,25%-5,50% την περασμένη εβδομάδα, αλλά άνοιξαν την πόρτα για μείωση επιτοκίων στη συνεδρίασή τους στις 17-18 Σεπτεμβρίου. Οι επενδυτές στοιχηματίζουν τώρα ότι μια περικοπή επιτοκίων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμβεί σε εκείνη τη συνάντηση.
Την περασμένη Τετάρτη, ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να μειώσει τα επιτόκια τον επόμενο μήνα, εάν η οικονομία των ΗΠΑ ακολουθήσει την αναμενόμενη πορεία της, βάζοντας την κεντρική τράπεζα κοντά στο τέλος μιας διετούς μάχης ενάντια στον πληθωρισμό, ενώ όμως ταυτοχρόνως είναι σε εξέλιξη η προεκλογική εκστρατεία για τον Λευκό Οίκο.
Την περασμένη εβδομάδα και ο Paul Krugman κάλεσε τη Fed να μειώσει άμεσα τα επιτόκια, ισχυριζόμενος ότι ενώ ο πληθωρισμός φαίνεται να έχει νικηθεί, η αγορά εργασίας επιδεινώνεται με γρήγορο ρυθμό. Σε ανάρτησή του στο Χ (πρώην Twitter), ο νομπελίστας οικονομολόγος έκρουσε το καμπανάκι στη Fed ότι έχει καθυστερήσει να κάνει κάποια κίνηση και πως έχει μείνει πίσω.
«Αγαπητή Fed: Όπως κάποιοι από εμάς υποστηρίζουμε εδώ και καιρό, έχεις μείνει αρκετά πίσω. Ο πληθωρισμός έχει καταπολεμηθεί. Η αγορά εργασίας αποδυναμώνεται με γρήγορο ρυθμό. Μείωσε, μείωσε, μείωσε» έγραψε χαρακτηριστικά.
Πως η Fed γονατίζει κι άλλο την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ
Οι εργοδότες στις ΗΠΑ πρόσθεσαν 114.000 θέσεις εργασίας στις υπάρχουσες τον Ιούλιο, πολύ λιγότερες από τις προβλέψεις, και η ανεργία αυξήθηκε στο 4,3%, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2021. Στην ουσία, οι Αμερικανοί εργοδότες περιόρισαν σημαντικά τις προσλήψεις τους τον Ιούλιο, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι η οικονομία κρυώνει ταχύτερα από το αναμενόμενο.
Συγκεκριμένα, ο αριθμός των μισθών αυξήθηκε κατά 114.000, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας την Παρασκευή, η δεύτερη μικρότερη αύξηση σε μια περίοδο 43 μηνών σταθερής ενίσχυσης των θέσεων εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 4,3%, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2021, όταν το άγχος για την πανδημία ήταν ακόμα αυξημένο.
Η έκθεση της Παρασκευής ενίσχυσε τις ανησυχίες ότι οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, οι οποίοι αναμένεται να μειώσουν τα επιτόκια μέχρι να δουν περισσότερα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός τίθεται υπό έλεγχο, ίσως τελικά και να περίμεναν πολύ καιρό, οδηγώντας πιθανώς την αγορά εργασίας σε μια δύσκολη περίοδο, δηλαδή σε καθοδική πορεία. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed άφησαν το βασικό επιτόκιο στο 5,3% στη συνεδρίασή τους αυτή την εβδομάδα, αλλά ισχυρίστηκαν ότι μια μείωση επιτοκίων θα μπορούσε να συζητηθεί στην επόμενη συνάντησή τους, στα μέσα Σεπτεμβρίου.
«Δεν πατάω ακόμα το κουμπί πανικού», είπε ο Robert Frick, οικονομολόγος στον τομέα εταιρειών στο Navy Federal Credit Union. «Αλλά είναι λόγος ανησυχίας και σίγουρα δείχνει ότι η Fed βρίσκεται πίσω από την μείωση και σχετίζεται με τις αποφάσεις της για τα επιτόκια».
Την ίδια στιγμή, η αύξηση στους ίδιους τους μισθούς επιβραδύνθηκε τον Ιούλιο, με τις μέσες ωριαίες αποδοχές να αυξάνονται κατά 0,2 τοις εκατό σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και 3,6 τοις εκατό με το προηγούμενο έτος. Ο αριθμός των ατόμων που εργάζονται με μερική απασχόληση και θα προτιμούσαν την πλήρη απασχόληση αυξήθηκε επίσης, ενώ ο αριθμός των ωρών εργασίας ανά εβδομάδα μειώθηκε ελαφρά, στοιχεία που δείχνουν ότι η ζήτηση για εργαζομένους μειώνεται.
Υπογραμμίζοντας περαιτέρω τις αδυναμίες που παρουσιάζει η έκθεση, η αύξηση των θέσεων εργασίας επικεντρώθηκε σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής βοήθειας, και των κατασκευών, οι οποίες παραμένουν εκπληκτικά ανθεκτικές παρά τα υψηλά επιτόκια. Η δημόσια απασχόληση, η οποία συνέβαλε στην αύξηση των πρόσφατων θέσεων εργασίας, αυξήθηκε επίσης, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι νωρίτερα φέτος.
Αλλά πολλοί άλλοι κλάδοι είναι σε μεγάλο βαθμό σταθεροί ή μείωσαν την απασχόληση, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της πληροφόρησης, ο οποίος έκοψε 20.000 θέσεις εργασίας.
Συνολικά, ο ιδιωτικός τομέας πρόσθεσε λιγότερες από 100.000 θέσεις εργασίας. Τα συνολικά στοιχεία μισθοδοσίας για τον Μάιο και τον Ιούνιο αναθεωρήθηκαν επίσης στο χαμηλότερο κατά 29.000 θέσεις εργασίας, φέρνοντας στο επίκεντρο τη σταθερή επιβράδυνση της αγοράς εργασίας. Τα δεδομένα —που υπολείπονται πολύ από τις προβλέψεις για τις 175.000 θέσεις εργασίας— οδήγησαν τις μετοχές σε πτώση, με τον S&P 500 να υποχωρεί 1,8% την Παρασκευή.
Τα στοιχεία για βαθύτερες ρωγμές στην αγορά εργασίας ήρθαν πάνω από άλλα οικονομικά στοιχεία αυτή την εβδομάδα που υποδηλώνουν ότι η αμερικανική οικονομία χάνει δυναμική. Την Πέμπτη, ένας μηνιαίος δείκτης για τη μεταποίηση έδειξε σημάδια μετριασμού της. Μια ξεχωριστή έκθεση εργασίας την Τρίτη έδειξε ότι το ποσοστό προσλήψεων τον Ιούνιο συνέχισε να μειώνεται και βρίσκεται πλέον σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από την έναρξη της πανδημίας.
Σε δήλωσή του, ο Πρόεδρος Biden έθεσε την επιβράδυνση της αγοράς εργασίας στο πλαίσιο μιας οικονομίας που επιστρέφει σε μια πιο φυσιολογική κατάσταση. «Η σημερινή έκθεση δείχνει ότι η απασχόληση αυξάνεται πιο σταδιακά σε μια εποχή που ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σημαντικά», είπε.
Και ενώ η έκθεση είναι φανερά πιο συγκρατημένη από ό,τι είχαν προβλέψει οι οικονομολόγοι, η ίδια περιλαμβάνει κάποια φωτεινά σημεία.
Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι ο τυφώνας Beryl, ο οποίος έφτασε στο Τέξας τον Ιούλιο, φάνηκε τελικά πως είχε κάποιο μικρό αντίκτυπο στη συνολική απασχόληση, αν και ορισμένοι οικονομολόγοι είπαν ότι οι επιπτώσεις της καταιγίδας θα μπορούσαν να γίνουν πιο σαφείς σε αναθεωρήσεις των δεδομένων όσον αφορά τις θέσεις εργασίας.
Επιπλέον, το συνολικό ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στις ΗΠΑ αυξήθηκε ελαφρά, στο 62,7%. Μεταξύ εκείνων που ήταν στην πρώτη τους ηλικία εργασίας —25 έως 54 ετών— το 84 τοις εκατό είναι ενεργά στην αγορά εργασίας, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2001. Το ποσοστό συμμετοχής όσον αφορά τις γυναίκες στο αντίστοιχο ηλιακό γκρουπ έφτασε στο ρεκόρ του 78,1 τοις εκατό, το οποίο καταρρίφθηκε για πρώτη φορά τον Μάιο.
Αν και το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 4,3% από 4,1% έναν μήνα νωρίτερα, η αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του αριθμού των ατόμων που αναζητούν εργασία, ο οποίος ενισχύθηκε κατά 400.000. Και η ξεχωριστή έκθεση της Τρίτης έδειξε ότι οι απολύσεις τον Ιούνιο παρέμειναν χαμηλές.
«Η ζήτηση εργασίας επιβραδύνεται πιο απότομα από ό,τι περιμέναμε -πιθανώς- εμείς και η Fed», δήλωσε η Kathy Bostjancic, επικεφαλής οικονομολόγος της Nationwide. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο, είπε, είναι εάν η συγκράτηση της ζήτησης είναι «συνεπής με μια ήπια προσγείωση (της οικονομίας) ή κάτι πιο σκληρό ή πιο ανώμαλο».
Ο Dave Chapin, πρόεδρος της Willmar Electric, ένας εργολάβος στο τομέα του ηλεκτρισμού με έδρα το Willmar της Minnesota, αντιπροσωπεύει μια πιο αισιόδοξη άποψη για την αγορά εργασίας.
Ο Chapin, η εταιρεία του οποίου ασχολείται ως επί το πλείστον σε εμπορικά έργα, είπε ότι είναι δύσκολο να προσλάβει αρκετούς έμπειρους υπαλλήλους στο επάγγελμά του και αυτό συμβαίνει για δεκαετίες. Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν επίσης γίνει πλέον μια πρόκληση όσον αφορά τον προγραμματισμό, επειδή οι πελάτες ωθούνται σε καθυστερήσεις όσον αφορά τις ημερομηνίες έναρξης εργασιών, περιμένοντας να κλειδώσουν τη χρηματοδότηση.
Αλλά με τη δουλειά σε υψηλά επίπεδα λειτουργίας στη Minnesota και την Oklahoma, όπου η εταιρεία του έχει άλλο ένα γραφείο, είναι ιδιαίτερα πρόθυμος για εργαζομένους και θέλει να προσθέσει άλλους 10 στο υπάρχον προσωπικό του των περίπου 180 ατόμων. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, είπε, η εταιρεία του έπρεπε να εγκαταλείψει μια δουλειά στην Oklahoma γιατί δεν είχε αρκετό κόσμο.
«Μπορούμε να αναζητήσουμε περισσότερη δουλειά, αλλά ο αριθμός των ανθρώπων που μπορούμε να βρούμε περιορίζει την ανάπτυξη», είπε ο Chapin. «Απορρίπτουμε τις δουλειές γιατί δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε».
Συνολικά, η εικόνα που έχει προκύψει —τουλάχιστον προς το παρόν— είναι μια αγορά εργασίας που εξακολουθεί να είναι σχετικά υγιής σε σύγκριση με τους συνηθισμένους καιρούς, αλλά που είναι δυνητικά σε μια δύσκολη πορεία. Ο αριθμός των θέσεων εργασίας που προστέθηκαν τον Ιούλιο ήταν πολύ κάτω από τον μέσο όρο των 215.000 τους προηγούμενους 12 μήνες, ανέφερε το υπουργείο Εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας κινείται ανοδικά εδώ και ένα χρόνο.
Οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατακόρυφα τους τελευταίους μήνες, με την αναλογία των ανοιγμάτων προς τους ανέργους εργαζομένους να πέφτουν στο 1,2 από το ανώτατο όριο τον Μάρτιο του 2022, δύο προς ένα. Την ίδια στιγμή, λιγότεροι εργαζόμενοι εγκαταλείπουν τις θέσεις εργασίας τους, ένα σημάδι ότι η κάποτε αυξανόμενη εμπιστοσύνη στην ικανότητα εύρεσης καλύτερα αμειβομένων θέσεων έχει υποχωρήσει.
«Είναι όπως όταν παίζεις το Super Mario Brothers, και παίρνεις αυτό το αστέρι, και μεγεθύνεσαι σε όλα –έτσι ήταν η αγορά εργασίας τα τελευταία δύο χρόνια», είπε ο Nick Bunker, οικονομολόγος στο εργοτάξιο Indeed. «Αλλά αυτό έχει φθαρεί. Η αγορά εργασίας δεν είναι πλέον ανίκητη».
Η Jennifer Gipfert, ιδιοκτήτρια και διευθύνων σύμβουλος της TWC Management, μιας εταιρείας διαχείρισης ξενοδοχείων με ακίνητα στο Colorado, το Wyoming, το Missouri και την Iowa, είπε ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού από την εποχή της πανδημίας συνεχίζεται. «Δεν νομίζω ότι έχω ένα ακίνητο για το οποίο θα μπορούσα να πω ότι είναι πλήρως στελεχωμένο».
Υπάρχουν 15 διαφορετικές θέσεις εργασίας σε όλο το χαρτοφυλάκιό της, το οποίο περιλαμβάνει ως επί το πλείστον ακίνητα Best Western περιορισμένων υπηρεσιών, αλλά οι αιτούντες αποτυγχάνουν να εμφανιστούν σε συνεντεύξεις. Ο τζίρος παραμένει υψηλός. Ωστόσο, χρειάστηκε πρόσφατα να μειώσει τις τιμές των δωματίων της επειδή παρατήρησε ότι οι καταναλωτές είναι πιο απρόθυμοι να ανοίξουν τα πορτοφόλια τους –μια τάση που θα μπορούσε να είναι ένας ευρύτερος προάγγελος για μια πιο έντονη οικονομική οπισθοδρόμηση στο μέλλον.
«Οι άνθρωποι είναι λίγο πιο συνειδητοποιημένοι όσον αφορά τις δαπάνες τους», είπε. «Οι επισκέπτες δεν είναι απαραιτήτως διατεθειμένοι να πληρώσουν όπως πέρσι ή πρόπερσι, όπως δηλαδή όταν όλοι διακατέχονταν από μια μανία για ταξίδια».
