Aκόμη κι εάν περίπου έτσι θα μπορούσαν να έχουν τα πράγματα το παγκόσμιο κίνημα κατά του Τουρισμού και του Airbnb που βλέπουμε να ανατέλλει ξαφνικά δεν είναι παρά κατευθυνόμενο και ένα ακόμη εργαλείο της μεγάλης επαναφοράς που θέλει τους πολίτες του κόσμου να μην ταξιδεύουν και να παραμένουν έντρομοι στα σπίτια τους ώσπου να τους κάψουν οι φωτιές που πρόκειται να σβήσουν οι Κικίλιες του δυτικού κόσμου.
Τον Ιούλιο, χιλιάδες Ισπανοί βγήκαν στους δρόμους της Βαρκελώνης για να διαμαρτυρηθούν για τον υπερτουρισμό. Οι διαδηλωτές έριξαν νερό από όπλα-παιχνίδια σε επισκέπτες που κάθονταν σε καφετέριες στα πεζοδρόμια. Το Κουρδιστό Πορτοκάλι σας συνιστά να παραμείνετε υποψιασμένοι να σκέφτεστε διαρκώς out of the box και να έχετε υπόψη σας ότι ζούμε τον Ανάποδο Κόσμο καθώς διαβάζετε το άρθρο των Eliza Relman και Dan Latu από το Business Insider που ακολουθεί>
Η διαδήλωση ήταν το αποκορύφωμα των ετών αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών και αύξησης του κόστους στέγασης και άλλων δαπανών διαβίωσης στην παραθαλάσσια μητρόπολη. Ο δήμαρχος της Βαρκελώνης έχει δηλώσει ότι τα ενοίκια και οι τιμές των κατοικιών που εκτοξεύονται στα ύψη αποτελούν το «μεγαλύτερο πρόβλημα» της πόλης.
Aκόμη κι εάν περίπου έτσι θα μπορούσαν να έχουν τα πράγματα το παγκόσμιο κίνημα κατά του Τουρισμού και του Airbnb που βλέπουμε να ανατέλλει ξαφνικά δεν είναι παρά κατευθυνόμενο και ένα ακόμη εργαλείο της μεγάλης επαναφοράς που θέλει τους πολίτες του κόσμου να μην ταξιδεύουν και να παραμένουν έντρομοι στα σπίτια τους ώσπου να τους κάψουν οι φωτιές που πρόκειται να σβήσουν οι Κικίλιες του δυτικού κόσμου.
Απουσία τουρισμού σημαίνει καταστροφή των ξενοδοχειακών μονάδων, των αεροπορικών εταιριών, της εστίασης, των Μουσείων και γενικά της Οικονομίας που ζει και κινείται γύρω από τον τουρισμό.
Πολλοί ειδικοί λένε ότι οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις, συμπεριλαμβανομένων των Airbnbs, αποτελούν μέρος του προβλήματος, περιορίζοντας την τοπική προσφορά κατοικιών και αυξάνοντας τις τιμές. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2020 διαπίστωσε ότι η δραστηριότητα της Airbnb αύξησε τα ενοίκια στις πιο δημοφιλείς γειτονιές της Βαρκελώνης κατά 7% και ανέβασε τις τιμές των κατοικιών σε αυτές τις περιοχές κατά 17%.
Μετά τη μερική απαγόρευση των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων στη Βαρκελώνη το 2021, νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, η πόλη ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει να εξαλείψει όλες τις -περίπου 10.000- καταχωρήσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης έως το 2028. Η κίνηση αυτή είναι μία από τις πιο αυστηρές καταστολές εναντίον της Airbnb και άλλων τουριστικών ενοικιάσεων στον κόσμο.
Αλλά η ισπανική πόλη δεν είναι μόνη. Πόλεις σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμόσει μια σειρά κανονισμών σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις για να ανακουφίσουν την πίεση στην αγορά κατοικίας και να επιβραδύνουν το αποκαλούμενο gentrification (αναδιάρθρωση υποβαθμισμένων περιοχών), μεταξύ άλλων στόχων. Οι μεγάλες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Τόκιο και το Βανκούβερ απαιτούν κάτοχοι βραχυπρόθεσμης ενοικίασης να ζουν στα σπίτια που νοικιάζουν. Το Λονδίνο και το Παρίσι περιορίζουν τον αριθμό των διανυκτερεύσεων που μπορεί ένας οικοδεσπότης να νοικιάζει το σπίτι του ανά έτος.
Το Business Insider έριξε μια ματιά σε τρεις ευρωπαϊκούς κόμβους, τη Λισαβόνα, τη Φλωρεντία και το Άμστερνταμ, πόλεις που έχουν επιβάλει σχετικά αυστηρούς κανονισμούς για τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Στη Λισαβόνα και το Άμστερνταμ, τα πρώτα στοιχεία λένε ότι οι περιορισμοί συνέπεσαν με την πτώση των τιμών των κατοικιών. Στη Φλωρεντία, ο αντίκτυπος δεν είναι ακόμη τόσο ξεκάθαρος.
Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο. Οι πόλεις ανησυχούν για τον αντίκτυπο των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων στο κόστος στέγασης εδώ και χρόνια. Αλλά η πίεση στους νομοθέτες να κάνουν ό,τι μπορούν για να μειώσουν το διογκωμένο κόστος ζωής έχει ωθήσει πολλές από αυτές να ακολουθήσουν πιο επιθετικές πολιτικές τα τελευταία χρόνια.
Οι πλατφόρμες ενοικίασης έχουν αντιταχθεί σε πολλούς από τους κανονισμούς: Η Airbnb μήνυσε ανεπιτυχώς τη Νέα Υόρκη για την καταστολή της πέρυσι. Αλλά η εταιρεία από τότε εμφανίστηκε πιο ανοιχτή σε ένα νέο ρυθμιστικό πρότυπο. «Τα τελευταία δύο χρόνια, η εταιρεία ζήτησε μια προσέγγιση σε όλη την ΕΕ για τους κανόνες βραχυπρόθεσμης μίσθωσης που θα βοηθήσει να γίνουν οι κανονισμοί πιο συνεπείς σε ολόκληρο το μπλοκ», δήλωσε εκπρόσωπος της Airbnb στο Business Insider σε ένα email.
Η απαγόρευση της Airbnb της Λισαβόνας μπορεί πράγματι να έχει μειώσει το κόστος στέγασης
Στις αρχές του 2023, η Πορτογαλία ανέστειλε όλες τις νέες άδειες για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να αμβλυνθεί η πίεση στην αγορά κατοικίας από τους τουρίστες και τους μακροπρόθεσμους ξένους επισκέπτες. Όμως η πρωτεύουσα της χώρας, η Λισαβόνα, είχε αναλάβει δράση πολύ νωρίτερα. Η πόλη τερμάτισε τις νέες εγγραφές για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις σε ορισμένες ιστορικές γειτονιές τον Νοέμβριο του 2018.
Και αυτή η απαγόρευση ίσως τελικά και να επιβράδυνε την αύξηση του κόστους στέγασης. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2022, ο João Pereira dos Santos, ερευνητής στη Σχολή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, διαπίστωσε ότι οι τιμές των κατοικιών στις γειτονιές της Λισαβόνας που υπόκεινται στην απαγόρευση μειώθηκαν κατά 9% σε σύγκριση με τις υπόλοιπες.
Ωστόσο, ο Pereira dos Santos είπε ότι ο περιορισμός των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων δεν θα είναι αρκετός για τον έλεγχο του ταχέως αυξανόμενου κόστους στέγασης σε όλη την πόλη και τη χώρα. Οι εξαιρετικά δημοφιλείς «χρυσές βίζες» της χώρας -βίζα παραμονής για ξένους επενδυτές- έχουν επίσης αυξήσει τις τιμές των ακινήτων. Ανταποκρινόμενη στη στεγαστική κρίση της, η Πορτογαλία άλλαξε τους όρους του προγράμματος χρυσής βίζας πέρυσι για να αποκλείσει τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Ένας συνδυασμός περιορισμών στις τουριστικές ενοικιάσεις και στις αγορές ακίνητης περιουσίας από το εξωτερικό θα μπορούσε να συμβάλει στην επιβράδυνση της αύξησης του κόστους στέγασης στην Πορτογαλία. Αλλά για να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στην αυξημένη ζήτηση για σπίτια, η Πορτογαλία πρέπει να χτίσει και να ανακαινίσει πολλά σπίτια, είπε ο Pereira dos Santos.
«Δεδομένου ότι δεν βλέπουμε, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, αύξηση της προσφοράς και εάν ο τουρισμός διατηρήσει τη δυναμική του, ανησυχώ αρκετά ότι η κρίση της οικονομικής προσιτότητας στη στέγαση θα τείνει να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια». είπε. «Πρέπει να είμαστε ταχύτεροι στην αδειοδότηση και την αποκατάσταση κατοικιών, τόσο από ιδιωτικούς όσο και από δημόσιους φορείς».
Οι τιμές των κατοικιών στο Άμστερνταμ έχουν μειωθεί, αλλά δεν είναι σαφές αν αυτό οφείλεται στα ανώτατα όρια που τέθηκαν στην Airbnb
Η λιγότερο αυστηρή πολιτική του Άμστερνταμ συνέπεσε με τη μείωση του αριθμού των καταχωρήσεων βραχυπρόθεσμης ενοικίασης. Αντί για γενική απαγόρευση, το Άμστερνταμ περιορίζει τον αριθμό των διανυκτερεύσεων που οι οικοδεσπότες μπορούν να νοικιάσουν τα σπίτια τους σε 30 το χρόνο.
Υπάρχουν σήμερα περίπου 5.000 διαθέσιμες καταχωρίσεις στο Άμστερνταμ, αριθμός χαμηλότερος από το ανώτατο όριο των 12.000 καταχωρήσεων της πόλης το 2019, σύμφωνα με στοιχεία από τον ιστότοπο αναλυτικών στοιχείων βραχυπρόθεσμης ενοικίασης AirDNA. Πρόσφατα, οι τιμές των κατοικιών έχουν επίσης μειωθεί ελαφρώς στην πρωτεύουσα της Ολλανδίας. Ορισμένοι ειδικοί, ωστόσο, διστάζουν να αποδώσουν αυτή την πτώση αποκλειστικά στην επιβολή των περιορισμών της Airbnb.
«Οι τιμές των κατοικιών στο Άμστερνταμ έχουν μειωθεί και έχουν μειωθεί αρκετά σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα. Αλλά είναι πραγματικά δύσκολο να πούμε εάν αυτό οφείλεται στους κανόνες για την Airbnb», δήλωσε ο Gregory W. Fuller, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Groningen στην Ολλανδία.
Ο Fuller επεσήμανε άλλα στεγαστικά μέτρα στο Άμστερνταμ που θεσπίστηκαν την ίδια περίοδο, όπως η απαγόρευση το 2022 στους επενδυτές να αγοράζουν σπίτια αξίας μικρότερης των 560.000 δολαρίων, που μείωσε την πίεση στην αγορά. Ωστόσο, στο Άμστερνταμ εξακολουθεί να υφίσταται κρίση προσιτών τιμών, πρόσθεσε. «Η ουσία είναι απλώς ότι υπάρχει τεράστια υποπροσφορά οικονομικά προσιτών κατοικιών σε σύγκριση με τη ζήτηση», είπε ο ίδιος.
Η Φλωρεντία μόλις ακύρωσε την απαγόρευση των Airbnbs στο κέντρο της πόλης
Η άνιση επιβολή και οι δικαστικές προκλήσεις έχουν θολώσει τον αντίκτυπο των κανονισμών Airbnb της Φλωρεντίας. Το 2023, η ιταλική πόλη απαγόρευσε τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στο ιστορικό κέντρο, μια γειτονιά δύο τετραγωνικών μιλίων με εμβληματικά αναγεννησιακά κτίρια και μουσεία, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει την οικονομική προσιτότητα των κατοικιών.
Από το 2016 έως το 2023, οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις είχαν διπλασιαστεί σε όλη την πόλη και τα ενοίκια είχαν αυξηθεί κατά 42% την ίδια χρονική περίοδο, δήλωσε στη Wall Street Journal ο τότε δήμαρχος της Φλωρεντίας Dario Nardella. Αλλά τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, ένα περιφερειακό δικαστήριο ακύρωσε την απαγόρευση.
Οι επενδυτές σπεύδουν να επωφεληθούν από τη στιγμή πριν ο νέος δήμαρχος της Φλωρεντίας καταφέρει να επιβάλει νέους κανονισμούς. Οι αιτήσεις για άδειες Airbnb στο κέντρο της πόλης αυξήθηκαν κατά 10% μόλις τρεις ημέρες μετά την άρση της απαγόρευσης, ανέφερε το ιταλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο La Nazione.
«Χρειαζόμαστε μια πιο συνεκτική προσέγγιση σε αυτό το φαινόμενο», δήλωσε ο Antonello Romano, κάτοικος της Φλωρεντίας και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Πίζας που μελετά τον αντίκτυπο της Airbnb στη στέγαση. Ο Romano είπε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ορατά σημάδια της ακμής της Airbnb. Τα κουδούνια για ορισμένες πολυκατοικίες, όπου οι οικογένειες συνήθως εμφανίζουν τα επώνυμά τους, είναι αισθητά κενά, υποδεικνύοντας ότι το κτίριο μπορεί να έχει μετατραπεί εξ ολοκλήρου σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, είπε ο Romano στο Business Insider.
Η Airbnb δεν είναι η βασική αιτία του προβλήματος των κατοικιών της Φλωρεντίας, πρόσθεσε ο Romano. Σε μια ολοένα και πιο σφιχτή αγορά κατοικίας, η κυριαρχία των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων λειτουργεί ως «ενισχυτής», είπε. Ο ίδιος ανέφερε ότι ανησυχεί για την Φλωρεντία ότι θα γίνει μια άλλη Βενετία. Οι επισκέπτες της τελευταίας πρέπει τώρα να πληρώνουν ένα ημερήσιο τέλος για να εισέλθουν στην πόλη των καναλιών μέσω τουρνικέ, ακριβώς όπως σε ένα τρενάκι του λούνα παρκ. Ο Romano ανησυχεί ότι η Φλωρεντία θα έχει παρόμοια μοίρα.
*Η Axel Springer, η μητρική εταιρεία της Insider Inc., είναι επενδυτής στην Airbnb.
