Η συνέντευξη του Jordan Peterson με τον Jay Bhattacharya (VIDEO πιο κάτω) είναι μια από τις πιο οξυδερκείς συζητήσεις που έχουν προκύψει από την περίοδο μετά την πανδημία. Είναι συναρπαστικό να βλέπεις τον Peterson να συμβιβάζεται με την τεράστια κλίμακα του lockdown, κατά την οποία ήταν μάλλον άρρωστος. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τη φωνή του τότε και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα ήταν έξοχη.
Από τον Jeffrey A. Tucker [brownstone.org]
Ευτυχώς για όλο τον κόσμο, είχαμε τον Jay. Δεν είναι μόνο τα διαπιστευτήριά του ή η θέση του στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Είναι η πολυμάθειά του που του έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσει την εποχή μας. Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Jay εξηγεί την εξέλιξη των γεγονότων με τρόπους που προσωπικά βρήκα συναρπαστικούς.
Συνοψίζοντας το μήνυμά του, «η απάντηση στην πανδημία ανέτρεψε έναν αιώνα πρακτικής στον τομέα της δημόσιας υγείας, βασισμένη στη μοντελοποίηση μέσω υπολογιστών, η οποία δεν χρησιμοποίησε πληροφορίες από καμία ιατρική γνώση ή εμπειρία δημόσιας υγείας». Αυτή η μοντελοποίηση συνδυάστηκε με μια απάντηση στρατιωτικού τύπου που ξεκίνησε έναν πόλεμο με ένα παθογόνο χωρίς καμία στρατηγική εξόδου.
Αυτό περιπλέχθηκε περαιτέρω εξαιτίας ενός σοβαρού πολιτικού διχασμού. Παρόλο που τα lockdowns ξεκίνησαν υπό την κυβέρνηση Trump, η αντίθεσή σε αυτά ήρθε μυστηριωδώς από τα «δεξιά», παρόλο που οι πανδημικές πολιτικές παραβίαζαν κάθε πολιτική ελευθερία, έβλαψαν μαζικά τους φτωχούς, χώρισαν τις τάξεις και καταπάτησαν βασικές ελευθερίες, για τις οποίες θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ήταν κάποτε ανησυχίες της αριστεράς.
Ο Jay γνώριζε από την αρχή ότι αυτές οι πολιτικές ήταν μια καταστροφή, αλλά η μέθοδος της διαφωνίας του ήταν να τηρήσει την αυθεντική επιστήμη. Εργάστηκε με συναδέλφους του πολύ νωρίς στην πανδημία σε μια μελέτη από την Καλιφόρνια που απέδειξε ότι αυτός ο πόλεμος εναντίον του «αόρατου εχθρού» ήταν μάταιος. Η Covid ήταν παντού και ήταν μια θανάσιμη απειλή μόνο για μια στενή ομάδα του πληθυσμού που χρειαζόταν να περιφρουρηθεί όσο η υπόλοιπη κοινωνία θα προχωρούσε. Αυτή η μελέτη κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2020 και τα αποτελέσματα της ήταν αναμφισβήτητα καταστροφικά κατά των σχεδιαστών του πολέμου και όσων οδήγησαν στα lockdown.
Το συμπέρασμα της μελέτης φαίνεται μάλλον συνηθισμένο σήμερα: «Η εκτιμώμενη πληθυσμιακή επικράτηση των αντισωμάτων SARS-CoV-2 στην επαρχία Σάντα Κλάρα υποδηλώνει ότι η μόλυνση μπορεί να είναι πολύ πιο διαδεδομένη από ό,τι υποδεικνύεται από τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων». Αλλά εκείνη την εποχή, όταν το να διαφωνεί κανείς ήταν κάτι σπάνιο ή ανύπαρκτο στην επιστημονική βιβλιογραφία, και όταν η ελίτ των σχεδιαστών είχε δηλώσει ότι ο νούμερο ένα στόχος της ήταν να παρακολουθεί, να ανιχνεύει και να απομονώνει (και έτσι να ελαχιστοποιεί) τις λοιμώξεις μέσω του καταναγκασμού ενώ περιμέναμε ένα εμβόλιο, αυτό το συμπέρασμα ήταν ανάθεμα.
Τότε ξεκίνησαν οι επιθέσεις. Ήταν σαν να έπρεπε να τον «κλείσουν». Ο δημοφιλής Τύπος άρχισε να τον κυνηγά άγρια, «λερώνοντας» τόσο τη μελέτη όσο και τα κίνητρά του (αυτό αργότερα έγινε ξεκάθαρη λογοκρισία). Σε αυτό το σημείο, άρχισε να συνειδητοποιεί την ένταση της εκστρατείας κατά της διαφωνίας και την ώθηση για πλήρη ενότητα υπέρ της συστημικής πολιτικής απάντησης. Δεν ήταν όπως οι συνηθισμένες εποχές που οι επιστήμονες μπορούσαν να διαφωνούν. Αυτό ήταν κάτι διαφορετικό, κάτι πλήρως στρατιωτικοποιημένο, όταν ζητούνταν από κάθε θεσμικό όργανο μια συναίνεση «όλης της κυβέρνησης» και «ολόκληρης της κοινωνίας». Αυτό σήμαινε ότι δεν επιτρέπονταν αιρέσεις κατά της ορθοδοξίας.
Σε αυτό το σημείο, η συνέντευξη διακόπτεται και ο Peterson αρχίζει να κάνει διερευνητικές ερωτήσεις του είδους που του αρέσουν σχετικά με τον πνευματικό αγώνα που αντιμετωπίζουμε όλοι μας στη ζωή, ένα θέμα που σαφώς τον κατατρώει. Ο Peterson πιστεύει ότι όλοι οι φαινομενικά πολιτικοί αγώνες είναι τελικά προσωπικοί. «Υποχωρούμε και συμβιβαζόμαστε με τη συμβατική σοφία ή συνεχίζουμε να βαδίζουμε προς το φως όπως δείχνει η συνείδησή μας;».
Ρωτάει τον Jay αν αντιμετώπισε κάτι τέτοιο και ο Jay παραδέχεται ότι όντως το αντιμετώπισε. Συνειδητοποίησε ότι η συνέχιση προς αυτή την κατεύθυνση –η έρευνα για να ανακαλύψει γεγονότα και λέγοντας την αλήθεια όπως την έβλεπε– θα διατάραζε μαζικά την καριέρα, τη ζωή του και όλα όσα για τα οποία είχε δουλέψει. Όλα θα ήταν διαφορετικά, μακριά από την άνεση και σε ένα αβέβαιο και απομονωμένο άκρο.
Αντιμετώπισε αυτή την επιλογή και πήρε την απόφαση να προχωρήσει, απτόητος. Όμως η απόφαση του στοίχησε σε εκείνον πολύ ακριβά. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Έχασε τεράστιες ποσότητες βάρους. Αντιμετώπισε κοινωνικό και επαγγελματικό εξοστρακισμό. Σέρνονταν στη λάσπη καθημερινά στον Τύπο και έγινε αποδιοπομπαίος τράγος για κάθε αποτυχία σε επίπεδο πολιτικής. Κατηγορήθηκε για συνωμοσία με τους προμηθευτές σκοτεινού χρήματος και κάθε άλλης μορφής επαγγελματικής διαφθοράς. Βρήκε τον εαυτό του στενοχωρημένο πέρα από αυτό που ήταν ποτέ σε ολόκληρη την καριέρα του. Ωστόσο, προχώρησε, τελικά συγκεντρώθηκε με άλλους επιστήμονες για να συντάξουν αυτό που είναι σήμερα το περίφημο μανιφέστο δημόσιας υγείας που έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου.
Είναι συναρπαστικό να αναλογιστεί κανείς πόσο λίγοι στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική ζωή έκαναν αυτή την επιλογή. Και οι λόγοι είναι επίσης ενδιαφέροντες. Πολλοί σε αυτά τα επαγγέλματα υψηλής ποιότητας, ιδιαίτερα στον ακαδημαϊκό χώρο, έχουν πολύ λιγότερη εργασιακή ευελιξία από ό,τι νομίζουμε. Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να υποθέσουμε ότι ένας μόνιμος καθηγητής στο Ivy League θα μπορούσε και θα έλεγε ό,τι θέλει.
Όμως, το αντίθετο ισχύει. Δεν είναι σαν τον κουρέα ή τον μηχανικό αυτοκινήτων που μπορεί να αφήσει μια δουλειά και να ξεκινήσει εύκολα μια άλλη, λίγα τετράγωνα μακριά ή σε διαφορετική πόλη. Είναι, από πολλές απόψεις, παγιδευμένοι στον δικό τους κύκλο επιρροής. Το ξέρουν αυτό και δεν τολμούν να απομακρυνθούν από τα πρότυπα της βιομηχανίας. Και πολύ συχνά αυτοί οι κανόνες διαμορφώνονται από τη χρηματοδότηση. Το Πανεπιστήμιο Yale, για παράδειγμα, λαμβάνει περισσότερα συνολικά έσοδα από την κυβέρνηση παρά από τα δίδακτρα. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό μεταξύ τέτοιων ιδρυμάτων. Και τώρα ξέρουμε ότι τα μέσα ενημέρωσης και η τεχνολογία είναι επίσης στο μισθολόγιο.
Αυτές οι συγκρούσεις συμφερόντων σε συνδυασμό με τον καριερισμό εξελίχθηκαν με βάναυσους τρόπους τα τελευταία χρόνια. Οι επαγγελματίες υψηλού επιπέδου που άφησαν τις δουλειές τους για να εργαστούν στην κυβέρνηση Trump, για παράδειγμα, διαπίστωσαν ότι δεν τους περίμενε καμία δουλειά όταν τελείωσε η προεδρική θητεία. Δεν έγιναν δεκτοί πίσω, σίγουρα όχι από τον ακαδημαϊκό κόσμο. Απορρίφθηκαν. Προσωπικά γνωρίζω πολλές περιπτώσεις όπου άτομα σε προηγμένους επαγγελματικούς χώρους έχασαν τα πάντα, απλώς και μόνο συμφωνώντας σε αυτό που πίστευαν ότι θα ήταν υπηρεσία προς τον πολίτη.
Η εποχή του lockdown το έκανε όλο αυτό πολύ χειρότερο. Σε όλη τη χώρα, επιστήμονες, στελέχη των μέσων ενημέρωσης, συγγραφείς, στελέχη ομάδων σκέψης, καθηγητές, συντάκτες και κάθε είδους άνθρωποι με επιρροή πιέστηκαν να προχωρήσουν. Όχι μόνο αυτό: Απειλήθηκαν να συνεχίσουν. Και δεν ήταν μόνο οι απόψεις που είχαν σημασία. Υπήρξαν στην πορεία όλα τα είδη των δοκιμών συμμόρφωσης. Υπήρχε το τεστ «κοινωνικής απόστασης». Αν δεν συμφωνούσατε και δεν λειτουργούσατε σε αυτό, τότε σας σημάδευε κατά κάποιο τρόπο ως εχθρό. Η μάσκα ήταν μια άλλη: Μπορείς να πεις ποιος ήταν ποιος και τι ήταν με βάση την προθυμία να καλύψει το πρόσωπό του.
Η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, ανατριχιαστικά, έγινε ένα άλλο ζήτημα που επέτρεψε σε όλα τα είδη των επαγγελμάτων να «εκκαθαρίσουν» ανθρώπους. Κάτι τέτοιο συνέβη, για παράδειγμα, μόλις οι New York Times ισχυρίστηκαν (καλοκαίρι 2021) ότι είχαν αποδείξεις ότι οι μη εμβολιασμένοι ήταν πιο πιθανό να είναι υποστηρικτές του Trump. Η κυβέρνηση Biden και πολλοί διευθυντές πανεπιστημίων ένιωσαν ότι είχαν το απόλυτο όπλο για να επιτύχουν την «εκκαθάριση» για την οποία είχαν ονειρευτεί πολύ καιρό.
Συμμορφωθείτε ή θα βρεθείτε έξω. Αυτός ήταν ο νέος κανόνας. Και πραγματικά αυτό λειτούργησε σε μεγάλο βαθμό. Η ποικιλομορφία απόψεων σε πολλούς τομείς της κοινωνίας –μέσα ενημέρωσης, ακαδημαϊκή κοινότητα, εταιρική ζωή, στρατός– μειώθηκε δραματικά μετά από αυτήν την εποχή. Δεν έχει σημασία που αργότερα ήρθαν τα δικαστήρια να πουν ότι ήταν ένας κακός νόμος. Η ζημιά είχε γίνει.
Ωστόσο, πρέπει να αναρωτηθούμε για εκείνους που δεν ακολούθησαν. Τι τους ώθησε να απομακρυνθούν από τους συνανθρώπους τους; Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το βιβλίο του Gabrielle Bauer Blindsight Is 2020 είναι τόσο πολύτιμο. Δεν τα καλύπτει όλα, αλλά αναδεικνύει τις φωνές πολλών που τόλμησαν να σκεφτούν μόνοι τους. Και όμως εδώ είναι η αλήθεια: Ανάμεσα σε αυτό το σετ αντιφρονούντων, πολύ λίγοι δεν κάνουν κάτι εντελώς διαφορετικό σήμερα από αυτό που έκαναν το 2019. Οι περισσότεροι άλλαξαν δουλειά, άλλαξαν επάγγελμα, άλλαξαν πόλεις και πολιτείες, είδαν ακόμη και οικογένειες και δίκτυα φιλίας θρυμματισμένα.
Όλοι πλήρωσαν ένα τεράστιο τίμημα. Δεν είμαι σίγουρος ότι γνωρίζω εξαιρέσεις στον κανόνα. Το να πας κόντρα και να τολμήσεις να υπερασπιστείς την αλήθεια σε μια εποχή ολοκληρωτισμού είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Οι καιροί μας το έχουν αποδείξει (το πρόγραμμα Brownstone’s Fellows έχει σχεδιαστεί για να δώσει σε πολλούς από αυτούς τους εξαγνισμένους ανθρώπους μια γέφυρα σε μια νέα ζωή).
Ονόμασα αυτό το άρθρο μια μετάδοση δειλίας. Μπορεί να είναι πολύ βαρύ να το ονομάσουμε έτσι. Πολλοί άνθρωποι πήγαν μαζί για εντελώς λογικούς λόγους. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι η ηθική διδασκαλία στις μεγάλες θρησκείες δεν απαιτεί τυπικά απόλυτο ηρωισμό. Αυτό που απαιτεί είναι να μην κάνεις κακό. Και αυτά είναι πραγματικά διαφορετικά πράγματα. Το να μένεις ήσυχος μπορεί να μην είναι κακό, απουσιάζει μόνο ο ηρωισμός. Ο Άγιος Θωμάς το γράφει ακόμη και στην πραγματεία του για την ηθική θεολογία: Η πίστη γιορτάζει αλλά ποτέ δεν απαιτεί το μαρτύριο.
Και όμως είναι επίσης αλήθεια ότι ο ηρωισμός στην εποχή μας είναι απολύτως απαραίτητος για τη διατήρηση του πολιτισμού όταν δέχεται τόσο βάναυσα επίθεση. Εάν ο καθένας επιλέξει τον ασφαλή δρόμο και κατασκευάσει τις αποφάσεις του γύρω από την αρχή της αποστροφής του κινδύνου, οι κακοί κερδίζουν πραγματικά. Και πού προσγειώνεται αυτό και πόσο μακριά μπορούμε να γλιστρήσουμε στην άβυσσο κάτω από αυτές τις συνθήκες; Η ιστορία του δεσποτισμού και του θανάτου από την κυβέρνηση αποκαλύπτει πού καταλήγει αυτό.
Η καλύτερη περίπτωση για ηρωισμό έναντι του καριερισμού και της δειλίας είναι να κοιτάξουμε πίσω αυτά τα τρία χρόνια και να παρατηρήσουμε πόση διαφορά μπορούν να κάνουν λίγοι όταν είναι πρόθυμοι να υπερασπιστούν την αλήθεια, ακόμη και όταν υπάρχει μεγάλο τίμημα για να το πράξουν. Τέτοιοι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν τα πάντα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ιδέες είναι πιο ισχυρές από τους στρατούς και από όλη την προπαγάνδα που μπορεί να συγκεντρώσει ένας μηχανισμός εξουσίας. Μια δήλωση, μια μελέτη, μια πρόταση, μια μικρή προσπάθεια να τρυπήσουμε τον τοίχο των ψεμάτων μπορούν να γκρεμίσουν ολόκληρο το σύστημα.
Και τότε η μετάδοση της δειλίας έρχεται να αντικατασταθεί από μια μετάδοση της αλήθειας. Όσοι υπερασπίστηκαν αυτή τη μορφή μετάδοσης αξίζουν τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη μας. Τους αξίζει επίσης να επιβιώσουν και να ευδοκιμήσουν στη νέα αναγέννηση που τόσοι πολλοί σήμερα εργάζονται για να δημιουργήσουν.
Περισσότεροι από ό,τι είναι πρόθυμοι να παραδεχτούν οι άνθρωποι αυτή τη στιγμή, η κοινωνία των πολιτών όπως την ξέραμε κατέρρευσε τα τρία αυτά χρόνια. Μια μαζική εκκαθάριση έχει πραγματοποιηθεί σε όλα τα επιβλητικά ύψη. Αυτό θα επηρεάσει τις επιλογές σταδιοδρομίας, τις πολιτικές συμμαχίες, τις φιλοσοφικές δεσμεύσεις και τη δομή της κοινωνίας για τις επόμενες δεκαετίες.
Η ανοικοδόμηση και η ανακατασκευή που πρέπει να γίνει θα βασιστεί –ίσως όπως πάντα– σε μια μικρή μειοψηφία που βλέπει τόσο το πρόβλημα όσο και τη λύση. Το Brownstone κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, δεδομένου των πόρων μας και του χρόνου που χρειάστηκε να λειτουργήσουμε. Πρέπει όμως να γίνουν πολλά περισσότερα. Η ανοικοδόμηση απαιτεί δέσμευση πνευματικού επιπέδου στην εξυπνάδα, τη σοφία, τη γενναιότητα και την αλήθεια.
