kourdistoportocali.comRead ThisH ηγεμονία της μετριότητας

Γράφει ο Δημήτρης Τζιώτης

H ηγεμονία της μετριότητας

Η κρίση της Ελλάδας είναι εξ ορισμού θεσμική. Αυτό το κράτος δεν έχει καμία προοπτική. Τίποτα δεν λειτουργεί. Η Ελλάδα βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Μόλις χθες μπήκαμε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Αύριο γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Το διακύβευμα της χώρας θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρο: μια νέα αρχή. Κι όμως, αυτό που επικρατεί στο δημόσιο διάλογο για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι το ακριβώς αντίθετο. Ο συμβολισμός των ονομάτων που ακούγονται επαναφέρει στο προσκήνιο τα πολιτικό προσωπικό της χρεοκοπίας, διαιωνίζοντας την εποχή της ασημαντότητας.

Γράφει ο Δημήτρης Τζιώτης

Εφόσον δεν άλλαξε τίποτα με την αναθεώρηση του Συντάγματος, θα μπορούσε τουλάχιστον κάτι να αλλάξει με τον συμβολισμό του ανώτατου άρχοντα της χώρας.
Να δούμε επιτέλους κάτι καινούριο, κάτι διαφορετικό. Εις μάτην. Με πρόσχημα την εύθραυστη κατάσταση στην περιοχή, το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης χρησιμοποιεί, όπως πάντα, το φόβο για την επιβολή της ηγεμονίας του.

Επιβεβαιώνει, τον διαφαινόμενο κίνδυνο για το 2021 να είναι άλλη μια χαμένη ευκαιρία, άλλη μία Επανάσταση που δεν έγινε ποτέ.

«Το 2021 δεν είναι έτος επιφανειακής αναδρομής. Δεν είναι χρονιά για φανφάρες. Είναι μία ιστορική ευκαιρία για τον χρονικό προσδιορισμό του τέλους μιας περιόδου και την αρχή μιας νέας εποχής. Για τη δημιουργία μίας νέας πολιτείας, με αποστολή την αληθινή Αναγέννηση της Ελλάδας.

Όλα εξελίσσονται, κάθε μέρα, πιο γρήγορα από ποτέ. Οι αλλαγές που ζούμε στις μέρες μας είναι ανάλογες με την κοσμογονία της γεωργικής και της βιομηχανικής επανάστασης. Η τεχνολογία έχει αυξήσει την ταχύτητά τους. Η παγκοσμιοποίηση διευρύνει την εμβέλειά τους.

Την ώρα που η ιστορία γράφεται από την αρχή, η Ελλάδα κοιμάται. Το κράτος είναι ανίκανο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και να διαμορφώσει οποιαδήποτε προοπτική για το μέλλον.

Τα πολιτικά κόμματα είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνα, τόσο για τη χρεοκοπία όσο και για την οδυνηρή διάρκεια και το εύρος της κρίσης. Εκφράζουν, εκπροσωπούν και αναπαράγουν την πολιτισμική υπανάπτυξη.

Ακόμα και τώρα, δεν άλλαξαν. Περιορίζουν την κοινωνία στα όρια των δικών τους αμφιλεγόμενων δυνατοτήτων. Γιατί μόνο αυτό μπορούν να κάνουν. Μικροπολιτική. Αναλώνονται στα μικρά και τα ασήμαντα. Ως εκεί φτάνουν.

Η συγκρότηση των κομμάτων της Μεταπολίτευσης καθιστά την προσαρμογή τους στις ανάγκες της εποχής μας αδύνατη. Το πελατειακό κράτος στελεχώνεται από τα μέλη τους. Υπηρετώντας το ίδιο σύστημα εξουσίας, έχουν πάψει να έχουν μεταξύ τους ουσιαστικές διαφορές. O πραγματικός κοινωνικός διαχωρισμός αντανακλάται στο χάσμα που διογκώνεται ανάμεσα στα κόμματα και τους πολίτες, οι οποίοι εξαναγκάζονται να πληρώνουν τη συντήρηση του παλιού πολιτικού συστήματος.

Η ιδεολογική ταυτότητα των κομμάτων έχει απολεσθεί. Εφαρμόζουν παρόμοια πολιτική. Με δεδομένη την ομόφωνη άρνησή τους να αγγίξουν τις δομές του πελατειακού κράτους, όλες οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται στο εξωτερικό. Η πολιτική κατάντησε βαρετή. Ανύπαρκτη. Οι ιδεολογικές διαφορές τους έχουν καταστεί πρακτικά ασήμαντες. Η πρόοδος και η συντήρηση, η αριστερά και η δεξιά επικαλύπτονται από την παρασιτική τους νοοτροπία. Κανένα κόμμα δεν είναι φιλελεύθερο, κανένα δεν είναι ριζοσπαστικό, κανένα δεν είναι προοδευτικό. Όλα τα κόμματα της Μεταπολίτευσης είναι καθεστωτικά. Εξυπηρετούν τη διαιώνιση ενός διεφθαρμένου και χρεοκοπημένου πολιτικού συστήματος.

Η πολιτική των κομμάτων αντανακλά τη συντήρηση των παλαιωμένων δομών τους. Οι εσωκομματικές εκλογές έχουν προσχηματικό χαρακτήρα. Η ηγεσία τους μεταβιβάζεται σαν να ήταν κληρονομικό δικαίωμα. Η επιβολή του εκλεκτού των οικογενειακών μηχανισμών είναι δεδομένη. Η διαδοχή τους υπαγορεύεται από τις παγιωμένες ενδοκομματικές εξαρτήσεις. Κλωνοποιώντας εικονικά είδωλα, με βάση τα αρχέτυπα της μοναρχίας. Αποκτούν την εξουσία και δεν γνωρίζουν τι να την κάνουν. Αναπαράγουν το τίποτα.

Στα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ τραγωδίας και κωμωδίας, οι οικογενειακές διαμάχες μεταξύ των γόνων των πολιτικών δυναστειών, για τον εσωτερικό έλεγχο των κομμάτων που κληρονομούν, λαμβάνουν εμφυλιοπολεμικές διαστάσεις. Η ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος έχει αλλοτριωθεί σε μια διαρκή σύγκρουση ολιγοπωλιακών συσχετισμών.

Παρότι η διαδικασία εκλογής των επικεφαλής τους δεν έχει κανένα στοιχείο αξιοκρατίας, το θέμα δεν είναι μόνο τα πρόσωπα. Εάν ήταν αυτό το πρόβλημα, η αντικατάστασή τους θα το είχε επιλύσει. Τα πρόσωπα αντικατοπρίζουν την κουλτούρα και την ηθική των φορέων που εκπροσωπούν. Ως καθρέφτης της αισθητικής τους. Ενώ η προσοχή όλων – για επικοινωνιακούς λόγους – εστιάζεται πάνω τους, οι κομματικοί μηχανισμοί, η γραφειοκρατία και οι συντεχνίες έχουν τον έλεγχο των εξουσιών. Η δημοκρατική αρχή έχει περιορισμένο πεδίο εφαρμογής.

Οι κύκλοι που περιβάλλουν τον εκάστοτε πρωθυπουργό περιορίζουν, με κάθε τρόπο, το οπτικό του πεδίο. Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, αδυνατεί να δει τον ορίζοντα πέρα από το κλειστοφοβικό γραφείο του.

Στο ιστορικό διοικητικό κέντρο της πρωτεύουσας αποτυπώνεται ο παραλογισμός της διαχρονικής ακυβερνησίας. Το Μέγαρο Μαξίμου, κέντρο της πρωθυπουργοκεντρικής δημοκρατίας, αδυνατεί εκ φύσεως να επιτελέσει οποιαδήποτε λειτουργία διακυβέρνησης. Ο σκοτεινός ισόγειος όροφος με τα κλειστά παράθυρα του διοικητικού ηγέτη της χώρας σπαταλάται σε άδειες συνήθως αίθουσες συσκέψεων και εκδηλώσεων. Ο πρώτος όροφος, των συντονιστών υπουργών του κυβερνητικού έργου, δέχεται τις επισκέψεις εκπροσώπησης των κάθε λογής συμφερόντων. Στο πρωθυπουργικό μέγαρο δεν προσφέρεται χώρος διακυβέρνησης. Η χώρα κυβερνάται από τα στελέχη που συνωστίζονται στο ασφυκτικό του υπόγειο.

Το Προεδρικό Μέγαρο, δίπλα ακριβώς, πολλαπλάσια μεγαλύτερο σε μέγεθος, απομεινάρι μιας εποχής που ο βασιλιάς διόριζε ως πρωθυπουργό κατά βούληση όποιον ήθελε. Το παλιό παλάτι φιλοξενεί με άνεση τις δραστηριότητες και τον προγραμματισμό τυπολατρικών εκδηλώσεων ενός διακοσμητικού ρόλου, που αντιπροσωπεύει το θεσμικό κενό της χώρας.
Όποιος γίνεται πρωθυπουργός ευνουχίζεται. Το σύστημα έτσι λειτουργεί. Είναι σκληρό. Τους προσφέρεται και τους υπηρετεί με τίμημα τον έλεγχό τους.

Η διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών ξεκινάει από τις κάλπες. Μέρα με τη μέρα, από τη στιγμή της ανάδειξής τους στη θέση του αρχηγού, εξαναγκάζονται να προσαρμοσθούν στις απαιτήσεις των μηχανισμών, των συντεχνιών και των συμφερόντων. Αυτοί ελέγχουν την κρίσιμη μάζα της εκλογής τους και της παραμονής τους στην εξουσία. Προσφέρουν την υποστήριξη και τις ψήφους τους μαζικά, σε πακέτο. Η δράση τους διαπλέκεται σε όλα τα κόμματα.

Κάθε πολιτική απόφαση συναρτάται άμεσα και περιορίζεται από τον συντελεστή του πολιτικού κόστους. Η διακυβέρνηση και η αντιπολίτευση είναι διαρκώς εξαρτημένες από μία εξωθεσμική μεταβλητή: την εξυπηρέτηση συμφερόντων. Η Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική μορφή του πολιτεύματος αποδείχτηκε πρακτικά ολιγοπωλιακή.

Καμία απόφαση δεν λαμβάνεται, κατά κύριο λόγο, με βάση το δημόσιο συμφέρον. Καμία απόφαση δεν είναι η καλύτερη δυνατή. Καμία δεν έχει ως γνώμονα το μέγιστο όφελος της χώρας ή των πολιτών. Τα κόμματα δεν εκπροσωπούν το λαό. Εκπροσωπούν ομάδες συμφερόντων. Η νοοτροπία της αποφυγής του πολιτικού κόστους αποτρέπει τη διαφοροποίησή τους από τις σίγουρες ψήφους της εκλογικής τους βάσης. Η πελατειακές δομές του κράτους που κατασκεύασαν ταυτίζουν τα συμφέροντά τους με τους μηχανισμούς που το ελέγχουν. Η άνοδος και η πτώση των κυβερνήσεων είναι μια διαδικασία ετεροπροσδιορισμού. Όλες οι αποφάσεις καθορίζονται πρωτίστως από την ικανοποίηση των κομματικών, κερδοσκοπικών, γραφειοκρατικών και συντεχνιακών μηχανισμών.

Ακόμα και η επικράτηση της Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, ως μορφής του πολιτεύματος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, με μικροκομματικά κριτήρια επιβλήθηκε. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως θαυμαστής του στρατηγού Ντε Γκωλ και του παραδείγματος της Γαλλικής Δημοκρατίας, είχε πλήρη επίγνωση των πλεονεκτημάτων της Προεδρικής Δημοκρατίας. Η ισχύουσα μορφή του πολιτεύματος υπερίσχυσε από τους συνεργάτες του βάσει του ωφελιμιστικού υπολογισμού ότι η κοινωνική πλειοψηφία στην Ελλάδα είναι προοδευτική.
Η δημοκρατική και ορθολογική διακυβέρνηση της χώρας δεν είναι πρακτικά εφικτή. Η μικροπολιτική ατζέντα επιβάλλεται για την αποφυγή κάθε άλλης εναλλακτικής επιλογής. Η ενημέρωση περιορίζεται σε μικροθέματα. Η μετριότητα διαπερνά τη δημόσια σφαίρα. Τα θέματα που διατυπώνονται και αναδεικνύονται είναι μικρά, πολύ μικρά. Λίγα, πολύ λίγα. Η πολιτική θεματολογία υποδηλώνει την πνευματική ένδεια και την πολιτισμική υποτέλεια του πολιτικού προσωπικού.

Η μικροδιαχείριση της χρεοκοπίας αποτελεί την καθημερινότητα μιας ολόκληρης δεκαετίας. Σαν να είναι αυτή η μοναδική δυνητική επιλογή. Σαν να μην υπάρχουν άλλες λύσεις. Με αυτά τα δεδομένα, η εξίσωση οποιασδήποτε μορφής εξέλιξης είναι μαθηματικά αδύνατη.

Το βασικό πρόβλημα της χώρας δεν είναι οικονομικό. Στην οικονομία αντανακλάται η αποτυχία του πολιτικού συστήματος. Το ζήτημα δεν είναι ούτε καινούργιο ούτε επιφανειακό. Τα θεμέλια του κράτους ήταν σαθρά από τη σύστασή του. Το πρόβλημα είναι το ίδιο το σύστημα. Η ανευθυνότητα του κράτους. Οι εγγενείς αδυναμίες του. Η κρίση της Ελλάδας είναι εξ ορισμού θεσμική. Αυτό το κράτος δεν έχει καμία προοπτική. Τίποτα δεν λειτουργεί. Η Ελλάδα βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Δέκα χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, δεν αναπτύσσεται καμία προοπτική για το μέλλον διαφορετική από το παρελθόν. Για να διατηρήσουν οι μηχανισμοί και οι συντεχνίες τα προνόμιά τους και την πολιτική τους κυριαρχία.

Οποιαδήποτε αίσθηση αλλαγής είναι απατηλή. Το τέλος των μνημονίων δεν προσκομίζει τίποτα καινούργιο, τίποτα διαφορετικό. Το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης έχει εκφυλιστεί. Υποβιβάζει τη χώρα στο επίπεδο των δικών του περιορισμένων δυνατοτήτων.

Σε μία εποχή που η κατάρρευση των δημοκρατικών θεσμών αναδεικνύεται διεθνώς σε κεντρικό πολιτικό ζήτημα, αποδεικνύεται ότι μόνο οι Δημοκρατίες που υπερασπίζονται τα αυθεντικά ιδανικά τους τελικά επιβιώνουν. Η ανατροπή αυτού του κορεσμένου συστήματος είναι αναγκαία προϋπόθεση για να προχωρήσει η χώρα μπροστά. Εάν δεν εξελιχθεί ειρηνικά, είναι βέβαιο ότι θα καταρρεύσει βίαια. Η κοινωνία θα εκραγεί. Η Δημοκρατία θα πεθάνει.

Αδιφορώντας για τις ευθύνες που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, το καθεστώς της Μεταπολίτευσης προσπαθεί με κάθε μέσο να κρατηθεί στην εξουσία. Τα πολιτικά κόμματα ανταγωνίζονται για να τοποθετηθούν στον χάρτη της νέας εποχής, αναμασώντας τα φθαρμένα υλικά τους.

Η σύγκρουση ανάμεσα στο νέο και το παλιό αποτελεί τη νέα φάση εξέλιξης της πολιτικής ζωής. Σε ιδεολογικό επίπεδο, το νέο δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί. Η δυναμική της δημιουργίας του, ενώ διαπερνά την κοινωνία, δεν έχει εκφραστεί πολιτικά. Το βέβαιο είναι ότι οι διαφορές ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση δεν θα αποτυπωθούν πολιτικά με τους ιδεολογικούς όρους της προηγούμενης ιστορικής περιόδου.

Το παλιό και το νέο εκφράζουν δύο διαφορετικούς κόσμους. Δύο διαφορετικές πορείες για το μέλλον της χώρας. Δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες για την Ελλάδα. Το παλιό και το νέο θα διαχωριστούν αναπόφευκτα, ανάμεσα σε όσους επιδιώκουν τη συντήρηση του πολιτικού συστήματος της Μεταπολίτευσης και στις δυνάμεις που θα δημιουργήσουν μία νέα προοπτική, ολότελα διαφορετική, για την ανατροπή και την υπέρβασή του.

Το 2021 είναι μία ιστορική ευκαιρία για τη μεγάλη ανατροπή. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο όραμα για το μέλλον. Μία νέα αρχιτεκτονική. Ένα άλλο κράτος, που θα δημιουργηθεί από την αρχή. Για τις ανάγκες και τις προοπτικές του 21ου αιώνα.»

>Το βιβλίο του Δημήτρη Τζιώτη με τίτλο «2021 –Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΠΟΤΕ» κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ.

 

SHARE

Περισσότερα

MORE READ THIS