Ο Donald Trump δήλωσε νωρίς την Παρασκευή ότι πρόκειται να αναγγείλει μια σειρά δασμών που αρχικά είχε ανακοινώσει τον Απρίλιο κατά δεκάδων χωρών, προτού τελικά τους αναστείλει για 90 ημέρες προκειμένου να διαπραγματευτεί μεμονωμένες συμφωνίες.
Οι περισσότερες από αυτές τις συμφωνίες δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί και οι επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μείνει να μαντεύουν ποιοι δασμοί θα πρέπει τελικά να πληρώνουν σχεδόν σε κάθε εισαγόμενο προϊόν.
Μερικοί από αυτούς θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο αυξημένοι από ό,τι είχε αρχικά ανακοινωθεί, δήλωσε ο Trump σε σύντομες δηλώσεις του σε δημοσιογράφους στην αεροπορική βάση Andrews, επιστρέφοντας από μια συγκέντρωση στην Iowa.
«Επομένως, θα αρχίσουμε να στέλνουμε επιστολές σε διάφορες χώρες από αύριο (σ.σ. Σάββατο)», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, ώρες αφότου η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε το σημαντικό νομοσχέδιο για την εσωτερική πολιτική. «Θα κυμαίνονται σε αξία από ίσως δασμούς 60 ή 70% έως δασμούς 10 και 20%».
Ο ίδιος είπε ότι η κυβέρνησή του θα στείλει στη συνέχεια περισσότερες επιστολές, κάθε μέρα, μέχρι το τέλος της 90ήμερης παύσης, την Τετάρτη, όπου και αναμένει ότι θα καλυφθούν όλες. Οι μικρότερες χώρες θα λάβουν τις επιστολές προς το τέλος της προθεσμίας και οι δασμοί θα ξεκινήσουν να εισπράττονται την 1η Αυγούστου.
«Είναι πολλά χρήματα για τη χώρα, αλλά τους δίνουμε μια ευκαιρία», είπε ο Trump.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, εχθές έγινε γνωστό από τους Financial Times ότι ο Trump απείλησε να επιβάλει δασμούς 17% στις εξαγωγές τροφίμων και γεωργικών προϊόντων από την Ευρώπη κατά τη διάρκεια συνομιλιών στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα.
Τέτοιοι δασμοί θα έπλητταν τα πάντα, από τη βελγική σοκολάτα μέχρι το βούτυρο Kerrygold από την Ιρλανδία και το ελαιόλαδο από την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα και τη Γαλλία.
Πηγές που αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στους Financial Times επιβεβαίωσαν ότι ο επίτροπος εμπορίου της ΕΕ, Maroš Šefčovič, έλαβε την προειδοποίηση την Πέμπτη, όταν συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Scott Bessent, τον εμπορικό εκπρόσωπο Jamieson Greer και τον υπουργό Εμπορίου Howard Lutnick.
Οι πρέσβεις της ΕΕ ενημερώθηκαν για την απειλή την Παρασκευή.
Η ΕΕ παραμένει αισιόδοξη για μια πολιτική συμφωνία υψηλού επιπέδου, αλλά η απειλή δίνει μια γεύση από τη συνεχιζόμενη επιθετική διαπραγματευτική θέση των ΗΠΑ προκειμένου να αποσπάσουν υψηλή τιμή από την ΕΕ, την οποία ο Trump κάποτε χαρακτήρισε «πιο άσχημη» από την Κίνα όσον αφορά το εμπόριο.
Ο εκπρόσωπος εμπορίου της ΕΕ, Olof Gill, δήλωσε το βράδυ της Παρασκευής ότι η προτεραιότητα της ΕΕ εξακολουθεί να «ευνοεί μια λύση κατόπιν διαπραγμάτευσης».
Πρόσθεσε ότι «σημειώθηκε πρόοδος προς μια συμφωνία κατ’ αρχήν κατά τον τελευταίο γύρο διαπραγματεύσεων που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα» και ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν «επί της ουσίας το Σαββατοκύριακο».
Ωστόσο, η ΕΕ κατέστησε επίσης σαφές ότι είναι προετοιμασμένη για έναν πιθανό εμπορικό πόλεμο με αντίποινα σε όλα, από Bourbon μέχρι Boeing 747, εάν ο Trump αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις πριν από την Τετάρτη.
Ο αρχικός γύρος «αμοιβαίων» δασμών επιβλήθηκε στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και κυμαινόταν από 11%, για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, έως 50%, για το Λεσότο. Οι δασμοί αποφασίστηκαν χρησιμοποιώντας έναν μαθηματικό τύπο που ενσωματώνει το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ κάθε χώρας και των Ηνωμένων Πολιτειών – ακόμη και για μικρές χώρες που έχουν πολύ μικρή δυνατότητα να αγοράζουν αγαθά από την Αμερική. Οι αμοιβαίοι δασμοί προστέθηκαν σε έναν «βασικό» δασμό 10% που επιβλήθηκε σε όλες τις χώρες.
Μέρες αργότερα, αφού η αγορά ομολόγων ανατράπηκε λόγω των προβλέψεων ότι το παγκόσμιο εμπόριο θα μπορούσε να σταματήσει, ο Trump άλλαξε πορεία. Οι δασμοί μειώθηκαν στο 10% σε όλους τους τομείς, εκτός από αυτούς της Κίνας, η οποία είδε τον βασικό δασμό της να αυξάνεται στο 145%.
Από τότε, οι χώρες αγωνίζονται να καταλήξουν σε συμφωνίες με τον Λευκό Οίκο που θα αποκαθιστούν κάποια αίσθηση σταθερότητας στις εμπορικές τους σχέσεις. Η Κίνα διαπραγματεύτηκε μια προσωρινή εκεχειρία που μείωσε τους δασμούς της στο 30%. Η Βρετανία κατέληξε σε συμφωνία στις αρχές Μαΐου που θα διατηρήσει τους δασμούς στο 10%. Και το Βιετνάμ δεσμεύτηκε αυτή την εβδομάδα σε ένα πλαίσιο που καθορίζει δασμούς 20% στα προϊόντα του, καθώς και υψηλότερους δασμούς σε αγαθά που διέρχονται μέσω της χώρας από την Κίνα.
Ωστόσο, οι συνομιλίες με άλλους ηγέτες έχουν μέχρι στιγμής αποφέρει ελάχιστα αποτελέσματα, παρά τις προσπάθειες της Ιαπωνίας, της Μαλαισίας, της Ινδίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μια επιπλοκή για την κυβέρνηση Trump είναι η εκκρεμής δικαστική απόφαση σχετικά με το εάν οι αμοιβαίοι δασμοί είναι νόμιμοι. Επιβλήθηκαν βάσει ενός νόμου δεκαετιών, με το επιχείρημα ότι τα μεγάλα εμπορικά ελλείμματα αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια. Ένα εφετείο επέτρεψε στην αμερικανική κυβέρνηση να διατηρήσει αυτούς τους δασμούς σε ισχύ ενώ αξιολογεί ακόμα την υπόθεση.
Και μια άλλη πτυχή: Η αμερικανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει, υπό άλλες αρχές, στην επιβολή δασμών σε συγκεκριμένα αγαθά όπως αεροπλάνα, ξυλεία και χαλκό. Αυτές οι αποφάσεις είναι ξεχωριστές από το ζήτημα του πόσο υψηλοί θα είναι οι αμοιβαίοι δασμοί, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Scott Bessent.
Την Πέμπτη, ο Bessent δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg ότι αναμένει ότι περίπου 100 χώρες θα καταλήξουν με ελάχιστο συντελεστή 10%, αλλά και ότι περισσότερες συμφωνίες είναι προ των πυλών.
«Νομίζω ότι θα δούμε πολλή δράση τις επόμενες ημέρες», είπε. Την περασμένη εβδομάδα, ο Bessent είχε υπονοήσει ότι ορισμένες συζητήσεις θα μπορούσαν να παραταθούν μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου.
