Ήταν Ιανουάριος του 2018 και ο γερουσιαστής Robert Menendez από το New Jersey είχε μόλις κατακτήσει μια τεράστια νομική νίκη. Η δίκη εις βάρος του με τις κατηγορίες για ομοσπονδιακή δωροδοκία είχε ολοκληρωθεί με διαφωνία των ενόρκων (δεν επετεύχθη η απαιτούμενη ομοφωνία ή υπερπλειοψηφία) και το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ είχε ανακοινώσει ότι δεν θα ζητούσε νέα δίκη. Ήταν ελεύθερος πλέον να πορευτεί χωρίς κάποια ποινική καταδίκη, έτοιμος να κατέβει σε ακόμα μία προεκλογική εκστρατεία για την επανεκλογή του.
Από τη Nicole Hong/New York Times
Εβδομάδες αργότερα, ξεκίνησε να βγαίνει με τη Nadine Arslanian.
Η Arslanian, η οποία τελικά θα παντρευόταν τον Menendez, τον σύστησε γρήγορα σε έναν από τους μακροχρόνιους φίλους της: τον Wael Hana, έναν Αιγυπτιo-αμερικανό επιχειρηματία στο New Jersey. Η μελλοντική κυρία Menendez ήθελε διακαώς να συνδέσει τον νέο της σύντροφο, γνωστό για την επιρροή του στην Washington, με τις υψηλού επιπέδου διασυνδέσεις του Hana στην αιγυπτιακή κυβέρνηση.
Αυτό που εκτυλίχθηκε τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι αυτό που οι εισαγγελείς περιέγραψαν την Παρασκευή ως ένα εκτεταμένο σχέδιο διαφθοράς που ακακάτεψε τη βιομηχανία κρέατος halal*, την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στην Αίγυπτο και τον διορισμό ανώτατου αξιωματούχου επιβολής του νόμου στο New Jersey. Οι εισαγγελείς κατηγορούν τον 69χρονο Menendez για κατάχρηση της εξουσίας του προκειμένου να επηρεάσει τις πωλήσεις όπλων στην Αίγυπτο και ότι προσπάθησε να παρέμβει σε ποινικές έρευνες στον ιστό των επιχειρηματικών συνεργατών του Hana.
Η περσινή έρευνα του FBI στο σπίτι του ζευγαριού στο New Jersey αποκάλυψε μερικούς από τους καρπούς του σχεδίου τους, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ομοσπονδιακοί πράκτορες βρήκαν περισσότερα από 480.000 δολάρια σε μετρητά σε όλο το σπίτι, σε φακέλους και στις τσέπες των σακακιών που είχαν το όνομα του γερουσιαστή. Μέσα στο σπίτι υπήρχαν ράβδοι χρυσού αξίας άνω των 100.000 δολαρίων, μερικές από τις οποίες είχαν μοναδικούς σειριακούς αριθμούς που ανάγονταν στον κύριο Hana. Ένα γυαλιστερό κάμπριο Mercedes-Benz ήταν παρκαρισμένο στο γκαράζ.
Το κατηγορητήριο των 39 σελίδων, το οποίο περιέχει επίπονες λεπτομέρειες μια σειρά από διαγραμμένα μηνύματα κειμένου, κρυπτογραφημένες τηλεφωνικές κλήσεις και πληρωμές εταιρειών κέλυφος, ζωγραφίζουν το πορτρέτο ενός ζευγαριού που υποκινήθηκε από αδυσώπητη απληστία.
Η 56χρονη Menendez συχνά ενοχλούσε τους συνεργάτες της για περισσότερες πληρωμές που αφορούσαν δωροδοκίες, είπαν οι εισαγγελείς, και δεν δίστασε να «υπερηφανευτεί» για την επιρροή του συζύγου της, όταν, αφού έστειλε ένα άρθρο ειδήσεων στον Hana για στρατιωτικές πωλήσεις 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αίγυπτο, του έγραψε: «Έπρεπε να το υπόγραψει ο Bob αυτό (για να προσχωρήσει)». Οι επιχειρηματικοί συνεργάτες γύρω από τον Hana έδειχναν να βρίσκουν όλο και περισσότερους τρόπους για να αποσπάσουν ό,τι χρειάζονταν από τον Menendez, αρκεί να μπορούσαν να παραδώσουν μετρητά.
Οι δωροδοκίες περιλάμβαναν ακόμη και δύο μηχανήματα σωματικής άσκησης και έναν καθαριστή αέρα που παραδόθηκαν στο σπίτι των Menendez, ανέφεραν οι εισαγγελείς.
Ο γερουσιαστής υπερασπίστηκε την αθωότητά του την Παρασκευή, κατηγορώντας τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς του Μανχάταν που άσκησαν τη δίωξη για παραποίηση της καθημερινής εργασίας (ρουτίνας) του Κογκρέσου. Οι δικηγόροι της Menendez και του 40χρονου Hana αρνήθηκαν επίσης τις κατηγορίες.
Όταν η Menendez άρχισε να βγαίνει με τον γερουσιαστή, στις αρχές του 2018, ήταν άνεργη. Όμως η νέα της σχέση της πρόσφερε μια σίγουρη λύση.
Ο Hana θα συμφωνούσε να βάλει την Menendez στο μισθολόγιο μιας εταιρείας κρέατος halal*, εάν ο Menendez μπορούσε να υποσχεθεί ότι θα βοηθούσε στη διευκόλυνση περισσότερων πωλήσεων στρατιωτικού εξοπλισμού στην Αίγυπτο, ανέφεραν οι εισαγγελείς.
Εκείνη την εποχή, το θέμα αποτελούσε υψηλή προτεραιότητα για την αιγυπτιακή κυβέρνηση, επειδή το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ απέκλειε κάποια στρατιωτική βοήθεια έως ότου η χώρα να μπορούσε να δείξει βελτιώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως υψηλόβαθμο μέλος —και σύντομα πρόεδρος— της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ο Menendez άσκησε σημαντική επιρροή στο πόση στρατιωτική βοήθεια παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Αίγυπτο και σε άλλες χώρες.
Ο Menendez μοιράστηκε με την σύντροφο του ευαίσθητες πληροφορίες από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τον αριθμό και τις εθνικότητες των ατόμων που εργάζονταν στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κάιρο. Έδωσε τα στοιχεία στον Hana, ο οποίος τα διαβίβασε σε αξιωματούχο της Αιγύπτου, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ο Menendez ήταν επίσης στο παρασκήνιο μιας επιστολής από έναν Αιγύπτιο αξιωματούχο που ήθελε να παροτρύνει τη Γερουσία των ΗΠΑ για περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Αίγυπτο.
Τον Ιούλιο του 2018, μετά από συναντήσεις μεταξύ του Menendez και Αιγύπτιων αξιωματούχων, έστειλε μήνυμα στη Menendez για να πει στον Hana ότι επρόκειτο να υπογράψει μια πώληση όπλων πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στην Αίγυπτο. Η Menendez διαβίβασε το κείμενο στον Hana, ο οποίος το έστειλε σε δύο Αιγύπτιους αξιωματούχους, ο ένας από τους οποίους απάντησε με ένα emoji «μπράβο».
Ο Hana και ο επιχειρηματικός συνεργάτης του, Jose Uribe, είδαν στη συνέχεια ένα άλλο παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τον Menendez, είπαν οι εισαγγελείς. Γνώριζαν ότι η κυρία Menendez είχε πρόσφατα τροχαίο και ότι χρειαζόταν αυτοκίνητο, γι’ αυτό προσφέρθηκαν να αγοράσουν στο ζευγάρι μια νέα Mercedes-Benz C-300 κάμπριο, αξίας άνω των 60.000 δολαρίων.
Σε αντάλλαγμα, ζήτησαν από τον Menendez να παρέμβει σε μια συνεχιζόμενη δίωξη και ποινική έρευνα στην οποία εμπλέκονται οι επιχειρηματικοί συνεργάτες του Uribe. Ο 56χρονος Uribe, ο οποίος εργαζόταν στον κλάδο των φορτηγών και των ασφαλειών, είχε καταδικαστεί και στο παρελθόν για απάτη.
Στις αρχές του 2019, ο Menendez επικοινώνησε με έναν ανώτερο εισαγγελέα στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα του New Jersey που επέβλεπε τις υποθέσεις και τον πίεσε να τις επιλύσει ευνοϊκά για τους κατηγορούμενους, αναφέρεται στο κατηγορητήριο. Ο εισαγγελέας δεν δέχτηκε την παρέμβαση, αλλά μία από τις υποθέσεις κατέληξε σε μια συμφωνία ενοχής χωρίς ποινή φυλάκισης. Στην άλλη, δεν απαγγέλθηκαν ποτέ κατηγορίες.
Λίγες μέρες αφότου ο Menendez τηλεφώνησε στον εισαγγελέα, η κυρία Menendez έστειλε μήνυμα στον Hana: «Όλα είναι ΤΕΛΕΙΑ! Είμαι πολύ ενθουσιασμένη που θα πάρω ένα αυτοκίνητο την επόμενη εβδομάδα».
Η ίδια συνάντησε τον Uribe σε ένα πάρκινγκ ενός εστιατορίου, όπου της έδωσε περίπου 15.000 δολάρια σε μετρητά. Ήταν η προκαταβολή για τη νέα της Mercedes την επόμενη μέρα. «Είσαι ένας θαυματοποιός που κάνει τα όνειρα πραγματικότητα, θα το θυμάμαι πάντα», έγραψε στον Uribe.
Εκείνη την περίοδο όμως προέκυψε ένα πρόβλημα. Η εταιρεία κρέατος halal* του Hana, IS EG Halal Certified Inc., είχε ελάχιστα έως καθόλου έσοδα. Η Menendez, για την οποία οι εισαγγελείς είπαν ότι κατείχε μια «δουλειά χαμηλής ή καθόλου εμφάνισης» εκεί, ξεκίνησε να παραπονιέται στους επιχειρηματικούς συνεργάτες του Hana ότι δεν πληρωνόταν. Έστειλε μήνυμα στον Menendez για το πόσο αναστατωμένη ήταν από τις αθετημένες υποσχέσεις του επιχειρηματία.
Ένα σημαντικό διάλειμμα έγινε την άνοιξη του 2019. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση έδωσε στην εταιρεία του Hana το μονοπώλιο όσον αφορά την πιστοποίηση των αμερικανικών εξαγωγών τροφίμων στην Αίγυπτο, των συμβατών με τα πρότυπα Halal*, σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο. Η εταιρεία του Hana, παρά το όνομά της, δεν είχε εμπειρία με την πιστοποίηση Halal*. Θα ερχόταν ένα τεράστιο οικονομικό κέρδος για εκείνη.
Την ημέρα αφότου ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος ενημέρωσε τον Hana ότι η εταιρεία του θα γινόταν πιθανότατα ο μοναδικός πιστοποιητής Halal* για τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, η Menendez έστειλε μήνυμα στον γερουσιαστή: «Φαίνεται ότι “πέρασε” το θέμα του Halal*. Ίσως και να έχουμε ένα φανταστικό 2019 σε όλα». Το κατηγορητήριο δεν αναφέρει εάν ο Menendez χρησιμοποίησε τη θέση του για να επηρεάσει την απόφαση της Αιγύπτου.
Αμέσως μετά, η Menendez δημιούργησε μια συμβουλευτική εταιρεία, την Strategic International Business Consultants LLC, η οποία σύμφωνα με τους εισαγγελείς χρησιμοποιήθηκε για τη λήψη δεκάδων χιλιάδων δολαρίων σε πληρωμές από δωροδοκίες.
Το μονοπώλιο του Hana, ωστόσο, αύξησε το κόστος για ορισμένους προμηθευτές κρέατος των ΗΠΑ, κάτι που δεν διέφυγε της προσοχής του αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας. Την άνοιξη του 2019, αξιωματούχοι του USDA ζήτησαν από την Αίγυπτο να επανεξετάσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα για την πιστοποίηση Halal*, τα οποία είχαν προηγουμένως χορηγηθεί σε λίγες εταιρείες.
Κατόπιν αιτήματος του Hana, ο Menendez κάλεσε έναν αξιωματούχο από το υψηλού επιπέδου κλιμάκιο του USDΑ και του ζήτησε να σταματήσουν να αντιτίθενται στο μονοπώλιο, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ο υπάλληλος δεν συμφώνησε με τις απαιτήσεις του Menendez, αλλά ο Hana εξακολουθούσε να διατηρεί τον αποκλειστικό έλεγχο της αιγυπτιακής πιστοποίησης.
Δύο μήνες αργότερα, είπαν οι εισαγγελείς, ο Hana χρησιμοποίησε την εταιρεία Halal* του προκειμένου να πληρώσει περίπου 23.000 δολάρια στην κυρία Menendez για να τη βοηθήσει να παραμείνει ενήμερη όσον αφορά το στεγαστικό της δάνειο ενώ βρισκόταν σε διαδικασία κατάσχεσης.
Ωστόσο, όπως ισχυρίζονται οι εισαγγελείς, η Menendez ένιωθε ότι άξιζε περισσότερα χρήματα για όλη τη βοήθεια που έδινε ο σύντροφος της στον Hana, ειδικά αφότου ο γερουσιαστής είχε συμφωνήσει να συναντηθεί με μερικούς ανώτερους Αιγύπτιους αξιωματούχους. Έστειλε στον Menendez μήνυμα: «Είμαι πολύ στενοχωρημένη». Ήθελε εκείνος να παραπονεθεί σε έναν από τους επιχειρηματικούς συνεργάτες του Hana, αλλά ο Menendez την προειδοποίησε: «Όχι, δεν πρέπει να στέλνεις μήνυμα ή email». Αντ’ αυτού, της τηλεφώνησε. Την επόμενη μέρα, η εταιρεία Halal* του Hana έστειλε 10.000 δολάρια στη συμβουλευτική εταιρεία της.
Καθώς το σχέδιό τους διευρύνονταν, όπως λένε οι εισαγγελείς, διέγραφαν όλο και περισσότερα κείμενα και emails.
Λίγους μήνες αφότου το ζευγάρι παντρεύτηκε, τον Οκτώβριο του 2020, ο Menendez συναντήθηκε με τον Philip Sellinger, έναν πιθανό υποψήφιο προκειμένου να διοριστεί δικηγόρος των ΗΠΑ στο New Jersey, στη θέση του επικεφαλής ομοσπονδιακού εισαγγελέα της πολιτείας.
Αυτή τη φορά, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Menendez εκτελούσε το τέλος μιας άλλης διεφθαρμένης διαπραγμάτευσης. Στη συνάντηση, ο γερουσιαστής επέκρινε τη συνεχιζόμενη έρευνα εναντίον του Fred Daibes, ο οποίος κατηγορήθηκε το 2018 από ομοσπονδιακούς εισαγγελείς στο New Jersey. Έτυχε επίσης να είναι επιχειρηματικός συνεργάτης του Hana και επί πολλά έτη πηγή άντλησης κεφαλαίων για τον Menendez.
Όταν ο Sellinger είπε ότι ίσως χρειαστεί να παραιτηθεί από την έρευνα ούτως ή άλλως λόγω προηγούμενης σύγκρουσης συμφερόντων, ο Menendez είπε ότι δεν θα τον πρότεινε για δικηγόρο των ΗΠΑ, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Τελικά, ο Menendez συνέστησε τον Sellinger να βάλει υποψηφιότητα, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να επηρεάσει την έρευνα εάν ο δεύτερος κατείχε αυτή τη θέση, είπαν οι εισαγγελείς. Το κατηγορητήριο δεν ανέφερε γιατί ο Menendez το πίστευε αυτό.
Στις αρχές του 2022, ο Menendez πραγματοποίησε δύο τηλεφωνήματα στον ομοσπονδιακό εισαγγελέα που επέβλεπε την υπόθεση του Daibes. Λίγα λεπτά μετά τη δεύτερη κλήση, ο γερουσιαστής τηλεφώνησε απευθείας στον Daibes.
Δύο μήνες αργότερα, η Menendez έφαγε μεσημεριανό με τον Daibes και του έστειλε μήνυμα στη συνέχεια: «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ Fred», με μια σειρά από emoji. Την επόμενη μέρα, η Menendez συναντήθηκε με έναν κοσμηματοπώλη που ήταν φίλος με τον Daibes και πούλησε στον κοσμηματοπώλη δύο ράβδους χρυσού, οι οποίες, όπως πιστεύουν οι εισαγγελείς, προηγουμένως ανήκαν στον Daibes, αξίας περίπου 120.000 δολαρίων εκείνη την εποχή.
Το γραφείο του εισαγγελέα των ΗΠΑ στο New Jersey δεν λύγισε στην εκστρατεία πίεσης, ανέφερε το κατηγορητήριο. Ο Daibes ομολόγησε την ενοχή του τον Απρίλιο του 2022. Σύντομα όμως θα άρχιζε το ξεκαθάρισμα για το ζεύγος Menendez.
Τον Ιούνιο του 2022, ομοσπονδιακοί πράκτορες έκαναν έφοδο στο σπίτι τους. Μερικοί από τους φακέλους που περιείχαν τα ρολά με μετρητά είχαν τα δακτυλικά αποτυπώματα και το DNA του Daibes και του οδηγού του, λένε οι εισαγγελείς.
Μετά την έρευνα, ο Uribe σταμάτησε να κάνει τις μηνιαίες πληρωμές όσον αφορά το κάμπριο Mercedes. Ο Menendez έγραψε στη σύζυγό του μια επιταγή ύψους 23.000 δολαρίων, μέρος της οποίας έδωσε στον Uribe με την υποσημείωση: «Προσωπικό δάνειο». Το κατηγορητήριο δεν διευκρινίζει ποιος ήταν ο σκοπός της πληρωμής. Ήταν όμως ήδη πολύ αργά.
Την Παρασκευή, ο Menendez κατηγορήθηκε για τρεις ομοσπονδιακές κατηγορίες και παραιτήθηκε προσωρινά από την προεδρία του στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Το κατηγορητήριο κατηγορεί επίσης τη σύζυγό του, τον Hana, τον Uribe και τον Daibes.
Ένας δικηγόρος του τελευταίου είπε ότι είναι βέβαιος ότι ο πελάτης του θα απαλλαχθεί από τις κατηγορίες.
Σε απάντηση στις αυξανόμενες εκκλήσεις για παραίτησή του, ο Menendez εξέδωσε νέα δήλωση αργά την Παρασκευή. «Δεν μου αρέσει πόσο γρήγορα σπεύδουν ορισμένοι να κρίνουν έναν Λατίνο και να τον απωθήσουν από τη θέση του», είπε. «Δεν πάω πουθενά».
* Τα τρόφιμα Χαλάλ έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη μουσουλμανική κοινότητα. Όπως αναφέρεται, τα τρόφιμα αυτά έχουν ειδική πιστοποίηση και ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα προϊόντα της αγοράς λόγω των συστατικών και του τρόπου παραγωγής τους. Επίσης, τα τρόφιμα Χαλάλ δεν περιέχουν ποτέ ουσίες από χοιρινό κρέας & αίμα και αλκοόλ. Για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους κανόνες, υπάρχουν rapid test με τα οποία μπορεί να ελέγξει ο καταναλωτής αν υπάρχει χοιρινό κρέας στο γεύμα του.
