Την Πέμπτη, Αμερικανοί βουλευτές επέκριναν τον διευθύνοντα σύμβουλο της δημοφιλούς πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης TikTok σχετικά με τους δεσμούς της εταιρείας με την Κίνα σε μια ακρόαση που διήρκεσε περίπου πέντε ώρες, γεγονός που υπογραμμίζει το πώς η εφαρμογή βίντεο έχει γίνει κεντρικό πεδίο μάχης καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα ανταγωνίζονται για την πολιτική, την τεχνολογική και την οικονομική πρωτοκαθεδρία.
Από τους Cecilia Kang, David McCabe και Sapna Maheshwari/New York Times
Ο Shou Chew, διευθύνων σύμβουλος του TikTok, ο οποίος ανήκει στον κινεζικό διαδικτυακό γίγαντα ByteDance, δέχθηκε καταιγισμό ερωτήσεων σχετικά με τη σχέση της εφαρμογής με τη μητρική της εταιρεία και την πιθανή επιρροή της Κίνας στην πλατφόρμα. Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί νομοθέτες ρώτησαν επανειλημμένα τον Chew αν το TikTok κατασκοπεύει Αμερικανούς για λογαριασμό της κινεζικής κυβέρνησης, τον διέκοπταν συνεχώς και ζητούσαν με θυμό ένα «ναι» ή ένα «όχι» στις απαντήσεις του.
Η ακρόαση, μια σπάνια επίδειξη δικομματικής ενότητας που ήταν πιο σκληρή σε τόνο από προηγούμενες ακροάσεις στο Κογκρέσο όταν είχαν παρουσιαστεί άλλα στελέχη εταιρειών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, περιπλέχθηκε και από τις κινεζικές αρχές. Λίγες ώρες πριν καταθέσει ο Chew, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε ότι αντιτίθεται σε πιθανή πώληση του TikTok, σε μια δημόσια επίπληξη της κυβέρνησης Biden, η οποία έχει ζητήσει την εκποίηση της πλατφόρμας και απείλησε με πιθανή απαγόρευση της εφαρμογής στις ΗΠΑ.
Το γεγονός αυτό έφερε τον 49χρονο Chew σε δύσκολη θέση καθώς πάλευε να παρουσιάσει το TikTok ως μια ανεξάρτητη εταιρεία που δεν επηρεάζεται από την Κίνα. «Η ByteDance δεν ανήκει ούτε ελέγχεται από την κινεζική κυβέρνηση», είπε κάποια στιγμή, μία απάντηση που απογοήτευσε εμφανώς τους νομοθέτες. «Είναι μια ιδιωτική εταιρεία».
Η ακρόαση και η κινεζική ανακοίνωση εδραίωσαν τον τρόπο με τον οποίο το TikTok έχει γίνει το επίκεντρο των γεωπολιτικών εντάσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Ο Πρόεδρος Biden και ο Κινέζος ηγέτης, Xi Jinping, πραγματοποιούν εκστρατείες για να ενισχύσουν τους δικούς τους τεχνολογικούς τομείς και έχουν διαταράξει το εμπόριο μεταξύ τους, καθώς οι υποψίες μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου έχουν αυξηθεί.
Με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα να βρίσκονται σε αντίθεση για την πώληση του TikTok, υπάρχουν βασικά δύο δρόμοι για την εφαρμογή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυβέρνηση Biden θα μπορούσε να απαγορεύσει εντελώς την εφαρμογή, κάτι που όμως θα μπορούσε να αμφισβητηθεί στα δικαστήρια, ή θα μπορούσε να επανεξετάσει τις διαπραγματεύσεις που έχουν σταματήσει για μια τεχνική επιδιόρθωση των ανησυχιών για την ασφάλεια των δεδομένων.
Ωστόσο, ακόμη και όταν ο Λευκός Οίκος εξετάζει αυτές τις επιλογές, η εντυπωσιακή δικομματική ενότητα στην ακρόαση της Πέμπτης ήταν ένα όφελος για τον Πρόεδρο Biden, καθώς ακολουθεί σκληρή γραμμή κατά της Κίνας. Σχεδόν κάθε κυβερνητική πολιτική που έχει ακολουθήσει έχει απορριφθεί σθεναρά από τους Ρεπουμπλικάνους, εκτός από τη σκληρή του θέση κατά της Κίνας για το εμπόριο, την κυριαρχία της τεχνολογίας, τον πόλεμο της Ουκρανίας και άλλα ζητήματα.
«Το μέλλον του TikTok στις ΗΠΑ είναι σίγουρα πιο αμυδρό και πιο αβέβαιο σήμερα από ό,τι ήταν χθες», δήλωσε η Lindsay Gorman, επικεφαλής τεχνολογίας και γεωπολιτικής στο German Marshall Fund και πρώην σύμβουλος τεχνολογίας της κυβέρνησης Biden. «Δεν είναι μόνο η μία πλευρά του διαδρόμου που φωνάζει για το TikTok όσον αφορά ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, αλλά αυτό συμβαίνει τώρα από όλες τις πλευρές».
Για να συνεχίσει να δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς να αλλάξει την ιδιοκτησία του στην Κίνα, το TikTok έχει προτείνει τρόπους για την προστασία των Αμερικανών χρηστών. Αλλά δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία για την ασφάλεια και οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει ότι η εφαρμογή μπορεί να είναι βραχίονας της κινεζικής κυβέρνησης που κατασκοπεύει Αμερικανούς και διαδίδει προπαγάνδα.
Τα διακυβεύματα αυξήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, με την κυβέρνηση Biden να πιέζει ώστε το TikTok να εκποιηθεί από τους Κινέζους ιδιοκτήτες του, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει πιθανή απαγόρευση σε αμερικανικό έδαφος. Ωστόσο, τα σχόλια της Κίνας την Πέμπτη κατά μιας πώλησης περιορίζουν το τι μπορεί να κάνει ο Λευκός Οίκος προκειμένου να μειώσει τις δυνατότητες της εφαρμογής χωρίς να κλιμακωθούν οι εντάσεις, οδηγώντας σε σκληρές αντιπαραθέσεις με τον Chew.
Είναι σπάνιο για διευθυντικά στελέχη ξένων εταιρειών να καταθέτουν στο Κογκρέσο, με μια από τις τελευταίες φορές να συμβαίνει όταν εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Toyota το 2010 για να συζητήσει τις ανακλήσεις εκατομμυρίων αυτοκινήτων.
Τα τελευταία χρόνια, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί νομοθέτες συνενώνονται όλο και περισσότερο γύρω από την αυξανόμενη εχθρότητα κατά των κινεζικών επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, με κυβερνητικές απαγορεύσεις στις εξαγωγές σε κινεζικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών και πολλά νομοσχέδια που στοχεύουν στον περιορισμό του TikTok και άλλων τεχνολογιών που συνδέονται με εχθρικές ξένες κυβερνήσεις.
Στην ακροαματική διαδικασία της Πέμπτης, περισσότεροι από 50 νομοθέτες εξέφρασαν βαθύ σκεπτικισμό για την υπερασπιστική γραμμή του Chew. Παρουσίασαν το TikTok ως κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, κατηγορώντας το ότι εισβάλλει στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων, βλάπτει την ψυχική υγεία των εφήβων και οδηγεί στο θάνατο ορισμένων νέων. Ο August Pfluger, ένας Ρεπουμπλικανός βουλευτής από το Τέξας, είπε στον Chew ότι η υπόθεση του TikTok κατάφερε να εμπνεύσει μια πρωτόγνωρη πολιτική ενότητα που δεν είχε παρατηρηθεί εδώ και τρία ή τέσσερα χρόνια.
«Δεν πιστεύουμε ότι το TikTok θα ενστερνιστεί ποτέ τις αμερικανικές αξίες», δήλωσε η Cathy McMorris Rodgers, Ρεπουμπλικανή από την Ουάσιγκτον και πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία προήδευσε της ακρόασης. «Το TikTok έχει επανειλημμένα επιλέξει τον δρόμο για περισσότερο έλεγχο, περισσότερη επιτήρηση και περισσότερη χειραγώγηση. Η πλατφόρμα σας θα πρέπει να απαγορευθεί».
Ο Chew προσπάθησε καθ’ όλη τη διάρκεια της ακρόασης να απομακρύνει το TikTok από την Κίνα, τονίζοντας ότι γεννήθηκε στη Σιγκαπούρη και ότι ζει εκεί με τη σύζυγό του, η οποία γεννήθηκε στη Βιρτζίνια, όπως και τα δύο παιδιά τους. Τόνισε από νωρίς ότι φοίτησε σε σχολή επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι αναφέρεται απευθείας στον διευθύνοντα σύμβουλο της ByteDance, Liang Rubo, και ότι ορισμένοι υπάλληλοι της TikTok συμμετέχουν στα σχέδια κινήτρων της ByteDance όσον αφορά τα δικαιώματα προαίρεσης μετοχών.
Ο Chew υποστήριξε ότι η απαγόρευση του TikTok θα ήταν σοβαρό χτύπημα κατά της ελευθερίας της έκφρασης. Η εφαρμογή εξυπηρετεί πολλές μικρές επιχειρήσεις και δημιουργούς και έχει 150 εκατομμύρια χρήστες στις ΗΠΑ και 7.000 υπαλλήλους στις ΗΠΑ. Επισήμανε επίσης επανειλημμένα τις προσπάθειες για την προστασία των δεδομένων των Αμερικανών. Η εταιρεία κατέληξε σε ένα σχέδιο, το Project Texas, προκειμένου να αποθηκεύει τα δεδομένα των Αμερικανών χρηστών σε εγχώριους διακομιστές που λειτουργούν από τον κολοσσό λογισμικού με έδρα το Τέξας, την Oracle. Επέμεινε ότι το πρόγραμμα ασφάλειας δεδομένων, το οποίο η κυβέρνηση Biden απέρριψε, θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για την προστασία των καταναλωτών.
«Η ουσία είναι η εξής: Τα αμερικανικά δεδομένα αποθηκεύονται σε αμερικανικό έδαφος από μια αμερικανική εταιρεία που εποπτεύεται από αμερικανικό προσωπικό», τόνισε ο Chew.
Ωστόσο, οι Αμερικανοί βουλευτές παρέμειναν δύσπιστοι. Αρκετοί ανέφεραν τη δήλωση της Κίνας ότι θα ήταν αντίθετη στην πώληση του TikTok, λέγοντας ότι ήταν απόδειξη της επιρροής της χώρας στην εταιρεία. Παρουσίασαν αναφορές για την παρακολούθηση Αμερικανών δημοσιογράφων από την ByteDance ως απόδειξη της κατάχρησης του απορρήτου και της ασφάλειας των χρηστών από την εταιρεία. Τον Δεκέμβριο, η ByteDance είπε ότι οι υπάλληλοί της που εδρεύουν στην Κίνα είχαν ανακτήσει τα ευαίσθητα δεδομένα των χρηστών του TikTok των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των ρεπόρτερ, για να προσπαθήσουν να βρουν ποιος διέρρεε εσωτερικές πληροφορίες σε δημοσιογράφους.
Οι ανησυχίες για το TikTok αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Trump. Το 2020, ο τότε Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να απαγορεύσει το TikTok από τις πλατφόρμες εφαρμογών της Apple και της Google, εκτός και αν πωλούνταν σε Αμερικανό αγοραστή. Μια συμφωνία για την πώληση μεριδίων της εφαρμογής στην Oracle και τη Walmart δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Αφού ανέλαβε η κυβέρνηση Biden, αρχικά επικεντρώθηκε στη διαπραγμάτευση της συμφωνίας για την ασφάλεια που θα επέτρεπε στο TikTok να συνεχίσει να λειτουργεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό άλλαξε τις τελευταίες εβδομάδες μετά την απαίτηση του Λευκού Οίκου οι Κινέζοι ιδιοκτήτες του TikTok να πουλήσουν την εφαρμογή. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστήριξε επίσης ένα νέο νομοσχέδιο, το οποίο προτάθηκε από τους γερουσιαστές Mark Warner, Δημοκρατικό της Βιρτζίνια, και John Thune, Ρεπουμπλικανό της Νότιας Ντακότα, που θα της έδινε μεγαλύτερη εξουσία προκειμένου να απαγορεύσει το TikTok.
Ο Chew, ο οποίος διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος της TikTok τον Μάιο του 2021, έχει ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες μία επίθεση γοητείας στην Ουάσιγκτον, συναντώντας νομοθέτες, ηγέτες δεξαμενών σκέψης και δημοσιογράφους. Αυτή την εβδομάδα, προσπάθησε να συγκεντρώσει υποστήριξη με ένα βίντεο στον επίσημο λογαριασμό του TikTok, προειδοποιώντας τους χρήστες ότι οι πολιτικοί «θα μπορούσαν να πάρουν το TikTok μακριά από τα 150 εκατομμύρια από εσάς».
Ωστόσο, το TikTok λαμβάνει υποστήριξη από τους υπέρμαχους της ελευθερίας του λόγου, οι οποίοι προειδοποιούν κατά της απαγόρευσης της εφαρμογής. «Η απαγόρευση ή ο περιορισμός της πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι χαρακτηριστικό των αυταρχικών καθεστώτων και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με το να δώσουμε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ τέτοιου είδους εξουσία», δήλωσε ο Jameel Jaffer, εκτελεστικός διευθυντής στο Ινστιτούτο Knight First Amendment στο Πανεπιστήμιο Columbia.
Οι νομοθέτες εξέφρασαν επίσης στην ακρόαση ανησυχίες για το TikTok και τους νέους Αμερικανούς. Η εφαρμογή χρησιμοποιείται από το 67% των εφήβων των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Pew Research Center. Το TikTok έχει δεχθεί κριτική ότι είναι πολύ εθιστικό και ότι ο αλγόριθμός του μπορεί να βομβαρδίζει τους εφήβους με βίντεο που τους βάζουν σε επικίνδυνες, ακόμη και θανατηφόρες καταστάσεις.
«Το TikTok θα μπορούσε να σχεδιαστεί για να ελαχιστοποιεί τη ζημιά στα παιδιά, αλλά πάρθηκε μια απόφαση να εθιστούν επιθετικά τα παιδιά στο όνομα του κέρδους», δήλωσε η βουλευτής Kathy Castor, Δημοκρατική της Φλόριντα, κατά τη διάρκεια της ακρόασης.
Ο Chew απάντησε ότι το TikTok είχε εργαστεί για να περιορίσει την επανάληψη βίντεο σχετικά με θέματα όπως η ακραία άσκηση και ότι οι οδηγίες της εφαρμογής δεν επιτρέπουν περιεχόμενο που προωθεί τον αυτοτραυματισμό ή τις διατροφικές διαταραχές. Επεσήμανε επίσης τα νέα όρια ελέγχου των 60 λεπτών, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούν οι γονείς, για χρήστες κάτω των 12 ετών, και τα μηνύματα που εμφανίζονται πλέον μετά από 60 λεπτά για παιδιά ηλικίας 13 έως 17 ετών.
Οι Αμερικανοί νομοθέτες όμως δεν καθησυχάστηκαν. Η εκπρόσωπος Lisa Blunt Rochester, Δημοκρατική του Ντέλαγουερ, είπε ότι η κατάθεση του Chew ενίσχυσε τις ανησυχίες σχετικά με τους δεσμούς της εταιρείας με την Κίνα, τις παραβιάσεις του απορρήτου των δεδομένων και τον τρόπο με τον οποίο η εφαρμογή μεταχειρίζεται τα παιδιά. «Νομίζω ότι πραγματικά συνοψίζει γιατί βλέπουμε τόση δικομματική συναίνεση και ανησυχίες για την εταιρεία σας», είπε. «Και φαντάζομαι ότι αυτό δεν θα τελειώσει σύντομα».
