Για τον κόσμο γενικότερα, ήταν η πολυαναμενόμενη ευκαιρία να προχωρήσουν επιτέλους από έναν ατελείωτο πόλεμο λέξεων, ατελείωτες προσβολές και δολοφονία χαρακτήρων (με μια πολύ στενή, σχεδόν αληθινή δολοφονία στο μείγμα) που μας απασχόλησε στα άκρα.
Αλλά με όλο τον σεβασμό σε αυτά τα ωραία μουσικά εβραϊκά αγόρια Paul (Simon) και Art (Garfunkel), δεν χάσαμε σε αυτές τις εκλογές. Κ
Kάθε φορά που οι πολίτες μιας χώρας συγκεντρώνονται για να ασκήσουν το δικαίωμά τους να επιλέγουν ελεύθερα τους ηγέτες τους, αυτό είναι μια νίκη. Οι εκλογές κοστίζουν πολύ αλλά αξίζουν κάθε δεκάρα.
Σε έναν κόσμο γεμάτο με δεσποτικούς δικτάτορες και διαβολικά ολοκληρωτικά καθεστώτα που κατέχουν απόλυτη εξουσία στα αβοήθητα θύματά τους, έχουμε το προνόμιο να ζούμε σε χώρες όπου οι φωνές μας ακούγονται και οι ψήφοι μας μετρώνται.
Και σε πνευματικό επίπεδο, οι εκλογές είναι καλό πράγμα. Η ουσία της εβραϊκής πίστης είναι ότι η ανθρωπότητα και ο Θεός είναι εταίροι.
Σε εμάς τους ανθρώπους έχει δοθεί η ελευθερία επιλογής ως αιώνια προϋπόθεση, και είναι τόσο ανταμοιβή όσο και ευθύνη. Ήδη από τη δημιουργία του κόσμου, ο Θεός ορίζει στον Αδάμ: «Αυτή είναι η Γη, και θα την υποτάξεις» (Γένεση 1:28).
Δηλαδή, ο κόσμος είναι ατελής –δεν αποτελεί έκπληξη εκεί– αλλά η ανθρωπότητα, χρησιμοποιώντας την ενέργεια, τη διάνοια και την εφευρετικότητά της, έχει την ικανότητα να τον φέρει σε μεγαλύτερη τελειότητα.
Ο Θεός μας δίνει τα εργαλεία, αλλά πρέπει να τα αναπτύξουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε για να επιτύχουμε πρόοδο.
Ένα από αυτά τα εργαλεία είναι οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, με τις οποίες από κοινού – ελπίζουμε – σχεδιάζουμε μια πορεία προς ένα μεγαλύτερο καλό.
Έπαιξε ρόλο ο Θεός στην εκλογή του Donald Trump;
Τι γίνεται όμως με τον Παντοδύναμο; Έχει ενεργό λόγο ο Θεός στην κίνηση της ιστορίας; Είμαστε οι μόνοι που αποφασίζουμε ή ο Θεός κατά κάποιο τρόπο είναι επίσης μέρος της διαδικασίας;
Παρακολουθεί ο Θεός απλώς γεγονότα από κάποια κατοικία που γνωρίζει τα πάντα, εντελώς αποκομμένη από αυτό που συμβαίνει παρακάτω, ή υπάρχει τουλάχιστον ένα ίχνος θεϊκής παρέμβασης – όταν χρειάζεται;
Τα παράτησε ο δημιουργός όταν τελείωσε η δημιουργία, ή ο Θεός «κινεί τη βελόνα» λίγο εδώ κι εκεί, στέλνοντας ουράνια βοήθεια όταν η ανθρωπότητα χρειάζεται λίγη ώθηση;
ΕΙΜΑΙ πεπεισμένος ότι ο Θεός είναι πράγματι ενεργός παρά αδρανής, υποστηρικτικός παρά στατικός. Και οι εβραϊκές πηγές επιβεβαιώνουν αυτή την έννοια. «Κανείς δεν κόβει το δάχτυλό του στον κάτω κόσμο», λέει το Talmud, «εκτός αν έχει οριστεί έτσι στον από πάνω κόσμο».
Και η συμπερίληψη της εξόδου μας από την Αίγυπτο στις καθημερινές μας προσευχές και στο Kiddush κάθε Shabbat –για να μην αναφέρουμε μια ολόκληρη αργία επτά έως οκτώ ημερών που επικεντρώνεται γύρω από αυτήν– επιβεβαιώνει την αρχή ότι ο Θεός παρεμβαίνει πράγματι στην ιστορία όταν ο καιρός το απαιτεί.
Σε πολλές περιπτώσεις, η εβραϊκή ιστορία έχει «παρασυρθεί» από μεγαλόψυχες χειρονομίες από απροσδόκητες πηγές. Οι Βαβυλώνιοι, αν και σκληροί, επέτρεψαν σε μια εξόριστη εβραϊκή κοινότητα να υπάρχει και να ευδοκιμήσει, οδηγώντας στη δημιουργία του Βαβυλωνιακού Talmud. Οι κατακτητές Ρωμαίοι αποδέχθηκαν το αίτημα του Rav Yohanan ben Zakai να συνεχιστεί η εβραϊκή ζωή και η παιδεία στο Yavne.
Ο Ναπολέων συμπαθούσε τους Εβραίους και μας πρόσφερε πλήρη υπηκοότητα.
Και στις ΗΠΑ, σε αυτό που θα γινόταν η μεγαλύτερη εβραϊκή διασπορά, οι Αμερικανοί πρόεδροι ήρθαν επίσης σε βοήθειά μας και επηρέασαν σημαντικά την εβραϊκή ιστορία με αξιοσημείωτους τρόπους.
Ο πρώτος πρόεδρος της Αμερικής, George Washington, διαβεβαίωσε τους Εβραίους ότι θα είχαν πλήρη δικαιώματα, παρά το γεγονός ότι οι Εβραίοι άποικοι δεν ήταν πάντα δεκτοί με ανοιχτές αγκάλες από τους γείτονές τους.
Στην περίφημη επίσκεψή του και στην επιστολή του το 1790 στη Συναγωγή Touro –την παλαιότερη της Αμερικής– στο Newport του Rhode Island, η Ουάσιγκτον καθησύχασε όσους είχαν εγκαταλείψει τη θρησκευτική τυραννία ότι η ζωή στο νέο έθνος θα ήταν διαφορετική, ότι η θρησκευτική «ανοχή» θα έδινε τη θέση της στη θρησκευτική ελευθερία, και ότι η κυβέρνηση δεν θα παρέμβει με άτομα σε θέματα συνείδησης και πεποιθήσεων.
Παραφράζοντας τη Βίβλο, o Washington έγραψε: «Ο καθένας θα καθίσει με ασφάλεια κάτω από τη δική του άμπελο και τη συκιά του, και δεν θα υπάρχει κανένας που να τον κάνει να φοβάται [Εδ: Μιχαίας 4:4- Micah 4:4]. Ευτυχώς, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία δεν δίνει στον φανατισμό καμία κύρωση, στη δίωξη καμία βοήθεια, απαιτεί μόνο από εκείνους που ζουν υπό την προστασία της να ενεργούν ως καλοί πολίτες, παρέχοντας τους σε κάθε περίπτωση την υποστήριξή της.
Ο Abraham Lincoln – αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος όλων των Αμερικανών προέδρων – παρέθεσε επίσης τη Βίβλο σε πολλές περιπτώσεις και αυτός, επίσης, ήταν μεγάλος υπερασπιστής του Αμερικανικού Εβραϊσμού. Όχι μόνο διόρισε τον πρώτο Εβραίο ιερέα το 1861, αλλά υπερασπίστηκε επίσης την εβραϊκή κοινότητα όταν δυσφημήθηκε από τον στρατηγό Ulysses S. Grant. Ο Grant είχε πυροδοτήσει τον αντισημιτισμό κατηγορώντας τους Εβραίους για παράνομο εμπόριο. και, στο περιβόητο General Order 11, του 1862, διέταξε όλους τους Εβραίους να εγκαταλείψουν το Kentucky, Mississippi, and Tennessee.
Ο Lincoln, μόλις άκουσε την απέλαση, ακύρωσε αμέσως τη διαταγή και επιβεβαίωσε την ακεραιότητα των Αμερικανοεβραίων.
Το 1948, το Yishuv στο Ισραήλ πάλευε να δημιουργήσει υποστήριξη για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής George C. Marshall, ο πλησιέστερος έμπιστος του προέδρου Harry S. Truman, ήταν εκ διαμέτρου αντίθετος με την υπερψήφιση. Όμως ο Truman –με την προτροπή του πιο αγαπητού του φίλου και πρώην συνεταίρου του Eddie Jacobson – είχε συναντηθεί νωρίτερα με τον μελλοντικό πρώτο πρόεδρο του Ισραήλ, Chaim Weizmann, και συμφώνησε ότι θα υποστήριζε πράγματι την ανεξαρτησία μας.
Ο Truman αντιστάθηκε στις έντονες πιέσεις να καταψηφίσει, ή ακόμα και να απέχει, και η μακρά, συνεχιζόμενη φιλία Αμερικής-Ισραήλ εξασφαλίστηκε. Η θετική ψήφος των Αμερικανών στα Ηνωμένα Έθνη – η πρώτη ψήφος – αναμφίβολα επηρέασε πολλές άλλες χώρες να ψηφίσουν επίσης υπέρ. Το 1973, το Ισραήλ πιάστηκε απροετοίμαστο από τις αιγυπτιακές και συριακές δυνάμεις. Καθώς τελείωσαν τα πυρομαχικά, το εβραϊκό κράτος διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο να κατακλυστεί από τους Άραβες επιτιθέμενους και γι’ αυτό έκανε έκκληση στην Αμερική για τα όπλα που χρειάζονταν απεγνωσμένα. Μια αμφιλεγόμενη συζήτηση έλαβε χώρα στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης των ΗΠΑ, με τον υπουργό Άμυνας James R. Schlesinger και το υπόλοιπο Πεντάγωνο να αντιτίθενται κατηγορηματικά στην παρέμβαση στη σύγκρουση.
Αν και υπήρχε πάντα το ερώτημα ποιος έδωσε τις τελικές εντολές –προσωπικά πιστεύω ότι ο αρχηγός του προσωπικού του Λευκού Οίκου Alexander Haig ήταν ο αφανής ήρωας– ο πρόεδρος Richard Nixon πάτησε πόδι και επέμεινε να επανοπλιστεί το Ισραήλ. «Δεν θα αφήσουμε το Ισραήλ να πάει κάτω», υποσχέθηκε ο Nixon. «Κάνε το τώρα! Στείλτε ό,τι μπορεί να πετάξει στο Ισραήλ!».
Η δραστική αερομεταφορά, που ονομάστηκε OperationNickel Grass, θα ανατρέψει την παλίρροια του πολέμου, μετατρέποντας την ήττα σε νίκη και σώζοντας το εβραϊκό κράτος. Και τώρα ερχόμαστε στη σύγχρονη εποχή. Η ζωηρή συζήτηση για το Ισραήλ – οι πολιτικές μας και η πολιτική μας – συνεχίζεται στην Αμερική. Το συνεχιζόμενο ιστορικό μας ταξίδι έχει κάνει δραματικά γιγάντια βήματα προς το μέλλον κατά τη διάρκεια της ταραχώδους θητείας των ανώτατων στελεχών του τελευταίου τετάρτου αιώνα.
Είχαμε τα χαμηλά και τα υψηλά μας σημεία, γεμάτα προβλήματα καθώς και επαίνους για τις πρόσφατες σχέσεις μας με τους προέδρους. Ξεκάθαρα υποτιμήσαμε το κανάκεμα του Ιράν από την κυβέρνηση Οbama και την αποστολή δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα καθεστώς που απειλεί ανοιχτά την επιβίωσή μας.
Παρά τη ριψοκίνδυνη ρητορική και το βομβιστικό του ύφος, η πρώτη θητεία του εκλεγμένου προέδρου Donald Trump ήταν κυριολεκτικά συγκλονιστική όσον αφορά την εκτεταμένη υποστήριξη της νομιμότητας του Ισραήλ και την αποφασιστικότητά του να μας δει περήφανα να εκπροσωπούμαστε στην παγκόσμια σκηνή.
Οι αποφάσεις που περιμέναμε δεκαετίες –με την επίσημη αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά μας και τα Υψίπεδα του Golan ως μέρος του Ισραήλ– τελικά πραγματοποιήθηκαν και οι Συμφωνίες του Αβραάμ-Abraham Accords μας έφεραν πιο κοντά στα γειτονικά αραβικά κράτη, ακόμη και όταν οι Παλαιστίνιοι έλαβαν τελικά δίκαιη τιμωρία για την αδιαλλαξία τους.
Μου φαίνεται ξεκάθαρο ότι το τετραετές «διάλειμμα» του Trump στον Λευκό Οίκο του επέτρεψε τώρα να επιστρέψει την κατάλληλη στιγμή. Ο αγώνας ενάντια στο Ιράν και τη διαβολική του εμμονή να φέρει τον πλανήτη υπό ισλαμιστική κυριαρχία φτάνει στο σημείο της κρίσης. Η επικείμενη πυρηνική απειλή από την Τεχεράνη δεν μπορεί πλέον να κρυφτεί κάτω από το χαλί, να ελαχιστοποιηθεί ή να αγνοηθεί. Αυτό το μεγαλειώδες έργο της ιστορίας, λοιπόν, επιβλέπεται από τον θεϊκό σκηνοθέτη και παίζεται από επιλεκτικούς, σημαντικούς ηθοποιούς. Οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο τους και να επικεντρωθούν στα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί. Δεν πρέπει ποτέ να παραλείψουν να δουν τη μεγαλύτερη εικόνα και να ακούσουν τη φωνή του δικού μας Mordechai, μια φωνή που αντηχεί σε όλη τη διάρκεια των γενεών και τους ψιθυρίζει στο αυτί: «Ποιος ξέρει αν δεν ήταν αυτός ο λόγος που κατακτήσατε την υψηλή θέση σας;»
Έτσι, απαντώντας στην ερώτηση «Ψήφισε ο Θεός τον Donald Trump;» η απάντηση είναι σίγουρη «Ναι!» Ο Θεός ψήφισε όχι μόνο τον Trump αλλά όλους αυτούς τους προέδρους, Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους. Ο Θεός – μαζί με εμάς – τους επέλεξε και τους τοποθέτησε σε θέση να επηρεάσουν τον κόσμο.
Ας ελπίσουμε ότι και οι δύο θα επικυρώσουν αυτή την ψήφο, καθώς και την εμπιστοσύνη που τους δίνουμε εμείς και ο Θεός.
* Ο συγγραφέας είναι ο διευθυντής του Jewish Outreach Center of Ra’anana.
