Για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, το αφήγημα είναι ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιτύχουν μια ήπια προσγείωση –κατά την οποία η ανάπτυξη θα επιβραδύνεται χωρίς να οδηγεί την οικονομία σε ύφεση- έχει κερδίσει σοβαρή έλξη.
Από τον Matt Phillips/Axios Markets
Γιατί όμως έχει σημασία: Αυτή η αισιοδοξία είναι ήταν ένας σαφής μοχλός της απόδοσης του χρηματιστηρίου. Για παράδειγμα, ο S&P 500 ενισχύεται κατά 16% το 2023 και ο δείκτης Nasdaq Composite σημειώνει άνοδο άνω του 30%. Ωστόσο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι της Wall Street εξακολουθούν να αναμένουν ύφεση το επόμενο έτος.
Οι αναλυτές που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προσδιόρισαν τις πιθανότητες στο περίπου 60%. Αλλά το ποσοστό αυτό είναι πλέον σημαντικά μειωμένο σε σχέση με πέρυσι, περίπου αυτή την περίοδο, όταν σχεδόν το 100% των οικονομολόγων πίστευαν ότι η ύφεση βρισκόταν στο δρόμο. Πιο κάτω, ρίχνουμε μια ματιά σε αυτό που παρακολουθούν οι σκεπτικιστές της ήπιας προσγείωσης.
Πτώση της αποταμίευσης
Οι σκεπτικιστές αναζητούν ενδείξεις ότι η καταναλωτική δαπάνη που έχει τονώσει την αμερικανική οικονομία φέτος μπορεί να χάσει τη δυναμική της. Αυτό συμβαίνει επειδή η προσωπική κατανάλωση είναι περίπου το 70% της οικονομίας των ΗΠΑ. Οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις που δημιούργησαν οι Αμερικανοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας -που υπολογίζονται σε πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια στην κορύφωση της- θα μπορούσαν να εξαντληθούν αυτό το τρίμηνο, σύμφωνα με πρόβλεψη οικονομολόγων της Fed του San Fransisco.
Εάν η μείωση των αποταμιεύσεων τελικά μεταφραστεί σε χαμηλότερες δαπάνες, αυτό θα μπορούσε να είναι κακό για την ανάπτυξη.
«Βλέπουμε λόγους να επαγρυπνούμε σχετικά με τις καταναλωτικές δαπάνες. Οι αγορές εργασίας ψύχονται σιγά σιγά σε ένα πλαίσιο σχεδόν εξαντλημένων υπερβολικών αποταμιεύσεων», έγραψαν αναλυτές της Morgan Stanley Asset Management σε ένα ερευνητικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
Οι τιμές του πετρελαίου ανεβαίνουν
Το κλιμακούμενο κόστος του αργού πετρελαίου, τώρα πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι, θα μπορούσε να γίνει ένα άλλο ζήτημα για την αμερικανική οικονομία —και για τις προσπάθειες να κατασταλεί ο πληθωρισμός οριστικά. Άλλωστε, η πτώση των τιμών της ενέργειας τον περασμένο χρόνο ευθύνεται για μεγάλο μέρος της μείωσης του πληθωρισμού.
Η απότομη πτώση -από 9% τον Ιούνιο του 2022 σε λιγότερο από 4% τον Αύγουστο- δημιούργησε ελπίδες ότι μπορεί να είναι δυνατό να υποχωρήσει ο πληθωρισμός χωρίς τις πρόσθετες αυξήσεις των επιτοκίων της Fed που θα μπορούσαν να επιφέρουν ύφεση. Χωρίς έναν ούριο άνεμο από την πτώση των τιμών της ενέργειας, ο πληθωρισμός πιθανότατα θα μειωθεί με βραδύτερο ρυθμό -αυξάνοντας την πιθανότητα τα επιτόκια να παραμείνουν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Επιπλέον, το αυξανόμενο κόστος της βενζίνης στις ΗΠΑ, ειδικότερα -που πλησιάζει τώρα τα 4 $ το γαλόνι κατά μέσο όρο- θα μπορούσε να γίνει ένας ακόμα παράγοντας που θα μειώσει τις καταναλωτικές δαπάνες.
Αυστηρότερος τραπεζικός δανεισμός
Οι τράπεζες έχουν περιορίσει τη ροή κεφαλαίων προς τις επιχειρήσεις, ως απάντηση στις αυξήσεις των επιτοκίων της Federal Reserve και ο επιχειρηματικός δανεισμός θεωρείται κορυφαίος δείκτης οικονομικής ανάπτυξης. Η τελευταία τριμηνιαία έρευνα των υπαλλήλων τραπεζικών δανείων που διενεργήθηκε από την Federal Reserve δείχνει μια ευρεία αύξηση του βαθμού δυσκολίας που συνεπάγεται η λήψη δανείου. Εκτός από τις πρώτες μέρες της κρίσης του COVID, τα πρότυπα για τον επιχειρηματικό δανεισμό είναι τα πιο σκληρά ακόμα και από την οικονομική κρίση του 2008.
«Η πρόσφατη αυστηροποίηση των κριτηρίων δανείων είναι ήδη συνεπής με ιστορικά επεισόδια ύφεσης», έγραψαν οι οικονομολόγοι της BNP Paribas σε πρόσφατο σημείωμα. «Η διερεύνηση βαθύτερων, αυστηρών [εμπορικών και βιομηχανικών] κριτήριων συνάδει με σχεδόν μηδενική [από έτος σε έτος] αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ βραχυπρόθεσμα».
Η ουσία: Εάν τα επιτόκια παραμείνουν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, περισσότεροι δανειολήπτες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτά τα αυστηρότερα κριτήρια δανεισμού –αυξάνοντας την πιθανότητα ο δισταγμός των τραπεζών να στριμώξει την οικονομία.
