Aκόμη και η εθνικά και πολιτικά σωστή ανάλυση του κ. Γιάννη Βαληνάκη (πρώην ΥΠΕΞ) δεν λαμβάνει υπόψη της δεδομένα και πραγματικότητες όπως είναι η αποστολή μείωσης του πληθυσμού που αναλαμβάνουν οι “εκλεγμένοι” ηγέτες της δύσης με συνέπεια τα σύνορα να δείχνουν αμελητέα στους καιρούς της βίαιης παγκοσμιοποίησης.
Εάν υπάρχoυν βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν απ΄όλα τ΄άλλα αυτά θα μπορούσαν να συνοψίζονται εδώ>
-Η Ελλάδα είναι χώρα ή χώρος; Είναι πατρίδα ή οικόπεδο; Είναι πεδίο Ασκήσεων Βολής όπως για παράδειγμα στο Μάτι και τα Τέμπη; Σου αξίζει να έχεις πατρίδα;
Παρόλα αυτά αξίζει το κόπο να διαβάσετε την ανάλυσή του (πηγή Χ. η οποία έχει ως εξής)>
Η ΠΙΚΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΩΔΙΟ GSI : ΔΙΑΚΥΒΕΥΟΝΤΑΙ ΟΛΑ ΤΑ 🇬🇷 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ 6νμ., ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΤΗΣ.
Εάν δεν προχωρήσει, ξεχνάμε #ΑΟΖ στην Αν.Μεσόγειο, ο αντίπαλος θα αποθρασυνθεί και θα επαναλάβει το ίδιο και στο #Αιγαίο, ενώ σύμμαχοι και κοινή γνώμη θα θεωρήσουν τη χώρα φινλανδοποιημένη.
ΜΕΡΟΣ 1
Η αρνητική εξέλιξη των «σχεδιασμών» περί το #καλώδιο διαφαινόταν δυστυχώς από την αρχή, από την άδοξη τύχη που είχε ο πρόγονός του, ο αγωγός #EastMed. Τότε, και εκ νέου τώρα, τα σχέδια βασίστηκαν αποκλειστικά στις διαβεβαιώσεις των νομικών (με πρώτο τον ίδιο τον υπουργό Εξωτερικών) ότι ο δρόμος είναι ορθάνοιχτος, αφού …είναι σύμφωνος με το δίκαιο της θάλασσας και δεν απαιτείται οποιαδήποτε άδεια της Τουρκίας. Δυστυχώς, κάθε φορά, αποδεικνύεται η κακοδαιμονία της χώρας να στηρίζεται αποκλειστικά στο διεθνές δίκαιο (ο σημερινός ΥΠΕΞ έχει προσθέσει και τη «διεθνή ηθική»!), και να βαδίζει με στρατηγική τύφλωση, χωρίς σοβαρά σχέδια αντιμετώπισης των προβλέψιμων τουρκικών αντιδράσεων. Κατά τον κ.Γεραπετρίτη : «αφού όλη η Μεσόγειος είναι κατεσπαρμένη με καλώδια, το έργο δεν μπορεί να εμποδιστεί»(!).
Ακόμη όμως και ο νομικός «σχεδιασμός» αποδεικνύεται άστοχος. Κι αυτό γιατί κατ’ουσίαν ο EastMed βασίστηκε εξαρχής στην παραδοχή ότι αφού κατά τον (ανεπίσημο) χάρτη της Σεβίλης οι ΑΟΖ Ελλάδας και #Κύπρος εφάπτονται, δεν παρεμβάλλεται γεωγραφικά κάποια τουρκική ζώνη, και άρα σε κάθε περίπτωση η γείτων δεν δικαιούται να παρέμβει. Η Άγκυρα όμως είχε εξαρχής αντιδράσει (πχ. κρίση 2020, παρεμπόδιση ερευνητικών σκαφών Atalante κλπ) και υποχωρώντας η χώρα μας επίσημα αποκήρυξε με επιστολή στον ΟΗΕ τον Χάρτη ως ιδιωτικό(!) και μαζί του αναγκαστικά το μόνο δυνατό γεωγραφικό σημείο επαφής ανάμεσα στην ελλαδική και κυπριακή ΑΟΖ [βλ. αναλυτικά το βιβλίο μου «Για μια νέα στρατηγική απέναντι στην #Τουρκία].
Ο -στρατηγικά τυφλός- νομικός σχεδιασμός, χωρίς δηλ. συμπερίληψη της ελληνικής αποκήρυξης του Χάρτη και του πραγματικού κόσμου (του βέβαιου τουρκικού bullying στο πεδίο), μοιραία οδήγησε στο ναυάγιο τον EastMed.
ΤΟ ΠΑΘΗΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΜΑΘΗΜΑ —Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΥΦΛΩΣΗ ΚΑΛΑ ΚΡΑΤΕΙ…
View this post on Instagram
Τη φορά αυτή -σχεδιάζοντας καλώδια και όχι αγωγούς- οι νομικοί ήταν κατηγορηματικά θετικοί. Έτσι ξεκίνησαν φιλόδοξοι «σχεδιασμοί» (επί τη βάσει μάλιστα και διεθνών επενδύσεων και ευρωπαικής χρηματοδότησης) για καλώδια -ηλεκτρικά και data- με Ισραήλ (#GSI), #Αίγυπτος, Σαουδ. Αραβία, #IMEC κ.ά. Μόνο που δυστυχώς ΟΛΑ διέρχονται αναγκαστικά και από τη ζώνη του τ/λιβυκού μνημονίου. Κανένα σχεδιαστή δεν φαίνεται να απασχόλησε πως θα υπερπηδηθεί το εμπόδιο αυτό και η αναμενόμενη τουρκική πρόθεση να υπερασπιστεί την άποψή της στρατιωτικά στο πεδίο. Κι αυτό αντίθετα από εμάς που, ναι μεν οριοθετήσαμε απόλυτα νόμιμα ΑΟΖ το 2020 με την Αίγυπτο, αλλά έκτοτε επ’αυτής δεν προχωρήσαμε ούτε σε χάραξη θαλασσοτεμαχίων, ούτε την υπερασπιστήκαμε στοιχειωδώς απέναντι στις τουρκικές φρεγάτες…
Παραβλέπω χάριν συντομίας τα καταθλιπτικά ναυάγια των «αιολικών πάρκων» σε -κατά την Τουρκία- «γκρίζες ζώνες» ή ανοιχτά στο Αιγαίο, των «θαλάσσιων πάρκων» στις ίδιες περιοχές και τις πρόσφατες τουρκικές επιδιώξεις να παρεμποδιστούν ακόμη και τα καλώδια που σχεδιάζονται για διασύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά στο Αν.Αιγαίο!
Ερχόμαστε έτσι στο επεισόδιο της #Κάσος, όπου η χώρα γνώρισε νέα ταπεινωτική αποτυχία: τα ναυλωμένα ερευνητικά σκάφη μπροστά στα τουρκικά πολεμικά δεν προχώρησαν ανατολικότερα πέρα από τα 6νμ. —δηλ. στην ελληνική ΑΟΖ, την οριοθετημένη επίσημα με την Αίγυπτο. Ζητήθηκε τότε από την Άγκυρα και δόθηκε («συγκεκαλυμμένα» από την εταιρία #Nexans κατά την πιθανότερη εκδοχή) τουρκική αδειοδότηση για να προχωρήσουν οι έρευνες. Τα σκάφη αποτράπηκαν από τις τουρκικές φρεγάτες, το έργο δεν προχώρησε, αλλά παρ’όλα αυτά ο κ.υπουργός διαβεβαίωνε για απρόσκοπτη συνέχιση των ερευνών. Αντ’αυτών, μετά από πολύμηνη παραμονή εντός κρητικών λιμένων, τα σκάφη εγκατέλειψαν τη χώρα μετά από καταβολή αποζημίωσης πολλών εκ.€ για την αδράνειά τους.
ΜΕΡΟΣ 2
Και να που πρόσφατα οι ελληνικές αρχές, πιεζόμενες από επαπειλούμενες νέες τσουχτερές αποζημιώσεις, ανακοινώνουν την επανεκκίνηση των ερευνών ανατολικά της Κάσου προς Κύπρο.
Ημιεπίσημες διαρροές υπονοούσαν και μια ισχυρή γαλλική και ισραηλινή στήριξη. Το Παρίσι
αρκέστηκε σε ένα απλό πέρασμα (και ασκήσεις ρουτίνας σε ακίνδυνες περιοχές) του αεροπλανοφόρου Σαρλ Ντεγκώλ που όμως πανηγυρίζεται ως …έμπρακτη στήριξη. Το #Ισραήλ (υπονοήθηκε) ως «αποφασιστικότερο» αφού, κατά τις διαρροές, ο Π/Θ ζήτησε από τον Ισραηλινό ομόλογό του να εξασφαλίσει επιπλέον και την αμερικανική στήριξη.
Κι εδώ αρχίζουν οι ψυχρολουσίες. Δεν προλαβαίνουν να ειπωθούν τα παραπάνω και βγαίνει πλέον απροκάλυπτα η (μέχρι τότε ελαφρώς συγκρατημένη) Άγκυρα με ημιεπίσημες απειλητικές αντιδράσεις: «θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι και πριν. Δεν έχει νόημα [η Ελλάδα] να επιμένει σε αυτό το θέμα».
Κι έρχεται -παρά τις νέες διαβεβαιώσεις του κ.Γεραπετρίτη- η ανατροπή των «σχεδίων» με ένα νέο «στρίβειν δια της αναβολής»…
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ:
—οι στηρίξεις (ιδίως αν η κυβέρνηση στήριζε τις ελπίδες της στο Ισραήλ το οποίο αιφνιδιάστηκε από τις δηλώσεις #Τραμπ περί «φίλου #Ερντογάν») δεν ήταν τελικά αρκετά σοβαρές; Ή μήπως αντίθετα, ο #Νετανιάχου μας έσπρωχνε σε ισχυρότερη αποφασιστικότητα από όση μπορούσε να αντέξει το επιτελικό κράτος; (γιατί η πρωτοφανής επίσημη ανακοίνωσή του «Χρειάζεται ένα κοινό μέτωπο κατά της Τουρκίας που είναι πλέον ο κοινός αντίπαλος για τις δύο χώρες» σίγουρα σόκαρε την Αθήνα)
—το απλό πέρασμα του γαλλικού αεροπλανοφόρου θεωρήθηκε σοβαρά ότι θα απέτρεπε την Άγκυρα; σε επικοινωνιακές παραστάσεις εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σε μια κρισιμότατη αναμέτρηση; μέχρι εκεί φθάνει μόνο η γαλλική αμυντική συνδρομή;
—πώς γίνεται αρχικά το εγχείρημα να θεωρείται γενικά υποστηριζόμενο, αρκετά απλό και νόμιμο, ενώ μετά την τουρκική αντίδραση να αναγνωρίζεται (κατά τη νέα δήλωση του Π/Θ) ως «δύσκολο» και να αναβάλλεται για τον «κατάλληλο χρόνο»;
—τι είδους εθνικοί «σχεδιασμοί» είναι αυτοί;
Είναι προφανές -αν επιβεβαιωθεί η αναβολή- ότι για μια ακόμη φορά επελέγη η επικοινωνιακά βολικότερη, αλλά και εθνικά επικίνδυνη, ταπεινωτική και λίαν κοστοβόρα αναβολή.
ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ
Αν ούτε τώρα πραγματοποιηθεί η έξοδος των ερευνητικών σκαφών στην ελληνική ΑΟΖ οι συνέπειες για τα ελληνικά δικαιώματα και το κύρος της χώρας θα είναι βαριές:
—ακυρώνεται πρακτικά, όχι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά η νόμιμη Συμφωνία μας με την Αίγυπτο του 2020 («φωνάζει ο κλέφτης, …αποχωρεί ο νοικοκύρης»).
—εξαλείφεται έτσι κάθε διεκδίκηση και ελπίδα οποιωνδήποτε κυριαρχικών δικαιωμάτων σε θαλάσσιες ζώνες πέρα από τα 6 νμ.
—δημιουργείται επικίνδυνο προηγούμενο και για τα εθνικά δικαιώματα νότια της #Κρήτη, αφού η Τουρκία θα ενθαρρυνθεί να επαναλάβει τα ίδια και εκεί
—άμεσες θα είναι και οι συνέπειες στο Αιγαίο: όλα τα κρίσιμης σημασίας ηλεκτρικά καλώδια που ο #ΑΔΜΗΕ σχεδιάζει τα επόμενα χρόνια να ποντίσει για να συνδέσει την ηπειρωτική χώρα με τα νησιά του Αν.Αιγαίου (αλλά και μεταξύ τους) θα αντιμετωπίσουν το ίδιο σενάριο του τουρκικού στρατιωτικού εκφοβισμού
—η Άγκυρα θα ερμηνεύσει τη νέα ελληνική υπαναχώρηση ως αποδοχή οποιασδήποτε διεκδίκησής της και μάλιστα χωρίς ούτε μια ντουφεκιά..,
—οι («)σύμμαχοι(») θα θεωρήσουν τη χώρα μας ως άβουλη και οριστικά φινλανδοποιημένη. Το Ισραήλ θα δει μια χώρα φοβισμένη, η Γαλλία θα διευρύνει ανεμπόδιστα τη φιλοτουρκική της στροφή κλπ. Οι δύο χώρες βρίσκονται άλλωστε ήδη μεταξύ τους σε πολιτική αντιπαλότητα
—η μοιραία προσφυγή σε αμερικανική διαιτησία (την οποία μπροστά στο αδιέξοδο θα αναζητήσει το «επιτελικό κράτος») εμπεριέχει το πρόσθετο ρίσκο -λόγω του απρόβλεπτου Τραμπ- να φτάσει μέχρι την απροκάλυπτη στήριξη των τουρκικών απόψεων
—το οικονομικό κόστος της τυχόν ματαίωσης του έργου θα είναι μεγάλο, κινδυνεύει να συμπαρασύρει όλα τα άλλα σχέδια καλωδίων, και θα πληγούν καίρια εθνικά προγράμματα προσέλκυσης ξένων ενεργειακών επενδυτών.
ΜΕΡΟΣ 3
ΚΙ ΟΜΩΣ, ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΕΡΟ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΕΙΛΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΗΝΥΜΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ. ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΠΕΙΝΩΤΙΚΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ, ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΣΥΝΕΤΗ ΜΕΣΗ ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΠΙΚΕΡΔΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ:
Γιατί το θέμα του καλωδίου προσφέρεται για να δοθεί επ’αυτού η αναγκαία διπλωματική «μάχη»;
—θα αιφνιδιάσει την Άγκυρα που εκλαμβάνει πλέον ως δεδομένη την ελληνική υποχωρητικότητα σε κάθε απαίτησή της
—θα αποδείξει ότι η χώρα μας μπορεί και θέλει να επιδείξει αποφασιστικότητα αυξάνοντας την αξιοπιστία της αποτρεπτικής της στρατηγικής (χωρίς επίδειξη αποφασιστικότητας, όσοι εξοπλισμοί και αν αποκτηθούν δεν αποτρέπουν τον αντίπαλο)
—από πλευράς διεθνούς δικαίου η θέση μας είναι πολύ ισχυρότερη από άλλα θέματα
—το bullying δια των κανονιοφόρων για ένα ηλεκτρικό καλώδιο θεωρείται γενικά καταχρηστικό διεθνώς
—το βάρος μιας επιθετικής ενέργειας κατά των ερευνητικών σκαφών πέφτει στην τουρκική πλευρά που πρέπει να αντιδράσει, κι όχι όπως στις άλλες περιπτώσεις (πχ. κρίση Ορούτς Ρέις) που η χώρα μας ήταν εκείνη που καλείτο να δράσει
—τα σκάφη είναι ιταλικά, μισθωμένα από γαλλική εταιρία και δεν είναι απλό, όταν κινδυνεύσουν ή εμπλακούν, να μείνουν αδιάφορες και οι δυο ευρωπαικές χώρες
—η χρονική περίοδος προσφέρεται εθνικά για διπλωματικό «στρίμωγμα» της Τουρκίας από μέρους μας. Επικαλούμενη, πέρα από την αυταρχική στροφή του Ερντογάν στο εσωτερικό, τώρα και την πρόκληση μεγάλης έντασης στην Αν.Μεσόγειο, η Αθήνα έχει την ευκαιρία να αποτρέψει την εξαιρετικά επικίνδυνη αλλά και προϊούσα είσοδο της Τουρκίας στην αμυντική συνεργασία των 27
—γενικότερα η Άγκυρα επιδιώκει προσέγγιση με την ΕΕ , όπου Αθήνα και Λευκωσία διαθέτουν (για λίγο καιρό ακόμη;) σημαντικά διπλωματικά όπλα
—ναι, υπήρξαν και καλύτερες ευκαιρίες πλήρους απομόνωσης της Άγκυρας στο πρόσφατο παρελθόν. Όμως χάθηκαν ανοήτως με την Διακήρυξη των Αθηνών που λειτουργεί ετεροβαρώς υπέρ της γείτονος: της χάρισε συγκεκριμένα έναντι «πινακίου φακής», ένα «συγχωροχάρτι» με την ελληνική παραίτηση από οποιαδήποτε αντίσταση στην ανεμπόδιστη άντληση από μέρους της των πάμπολλων στρατηγικών οφελημάτων που επιδιώκει από τη Δύση.
Η ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΒΑΡΙΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ GSI ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ. ΑΠΑΙΤΕΙ ΟΜΩΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΟΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΛΛA ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΔΙΑ ΠΑΝ ΕΝΕΔΕΧΟΜΕΝΟ.
>
Ο Γιάννης Βαληνάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955 με καταγωγή από τα Δωδεκάνησα (Χάλκη-Κάλυμνο), γιος του γιατρού Γιώργου Βαληνάκη και της Τότας, Γεν. Διεθύντριας της Σχολής Νηπιαγωγών και Προέδρου του Λυκείου των Ελληνίδων. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διεθνές δίκαιο και πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Ολοκλήρωσε τρία μεταπτυχιακά προγράμματα DEA: στη διεθνή πολιτική, στην αμυντική πολιτική και στην ιστορία των διεθνών σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Παρίσι Ι). Στο ίδιο Πανεπιστήμιο αναγορεύθηκε διδάκτορας των διεθνών σχέσεων με άριστα το 1981.
Ανέπτυξε μια πολυσχιδή δραστηριότητα, τόσο ως Καθηγητής Πανεπιστημίου, όσο και στην πολιτική στην οποία συμμετείχε για ένα διάστημα (2004-2009) ως Υφυπουργός Εξωτερικών και Βουλευτής Δωδεκανήσου.
Πανεπιστημιακή σταδιοδρομία
Εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής το 1984 στο Τμήμα Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και το 1988 Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών στο γνωστικό αντικείμενο «Διεθνείς Σχέσεις». Το 1992 εξελέγη Καθηγητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο, ενώ το 1994 Καθηγητής της Έδρας Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Πολιτική και Διπλωματία. Το 2013 τιμήθηκε με την ανώτατη πανεπιστημιακή διάκριση της Έδρας Jean Monnet “Ad Personam” από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Δίδαξε ή εργάστηκε ως ερευνητής σε πολλά Πανεπιστήμια και Κέντρα στην Ελλάδα, τη Νέα Υόρκη (Institute for East West Studies), τις Βρυξέλλες (Centre for European Studies), το Λονδίνο (London School of Economics), το Παρίσι (Institute for EU Security Studies) και την Κύπρο (Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις).
Ανέπτυξε πολυσχιδή και έντονη επιστημονική δραστηριότητα, με συνεχείς δημοσιεύσεις και πολλές διακρίσεις, τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων. Διηύθυνε δεκάδες ερευνητικά προγράμματα και ομάδες, στην Ελλάδα και το εξωτερικό και τιμήθηκε με επιστημονικά και διοικητικά καθήκοντα σε πολλούς ερευνητικούς τομείς.
Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής ΕΛΙΑΜΕΠ (1988-1998) καθιερώνοντάς το διεθνώς μεταξύ των πιο δραστήριων think tanks της Ευρώπης, και εμπνευστής μεταξύ άλλων και των Διεθνών Σεμιναρίων Χάλκης, στα οποία εκπαιδεύτηκαν εκατοντάδες νέοι επιστήμονες και πολιτικοί της Ευρώπης.
Διετέλεσε, επίσης, Γενικός Διευθυντής (2000-2004) και Πρόεδρος του Κέντρου Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών (2009-σήμερα), Senior Fellow στο London School of Economics (European Institute) (2011-2013) και Senior Fellow στο Ινστιτούτο Μελετών για θέματα ασφαλείας της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης (1997-1998). Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Centre for European Studies, στις Βρυξέλλες (από το 2009), της Επιστημονικής Επιτροπής του Fondation Chirac στο Παρίσι (από το 2011), της Επιστημονικής Επιτροπής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών Παν/μίου Kadir Has στην Κων/πολη (από το 2010), της Διεθνούς Επιτροπής για την Συνεργασία στον Εύξεινο Πόντο (2010-2011) και της Επιστημονικής Επιτροπής του European View. Ήταν, επίσης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Robert Schumann (1999-2001), του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Ευξείνου Πόντου (ΔΙΚΕΜΕΠ)και άλλων ερευνητικών φορέων.
Συγγραφικό Έργο
Δημοσίευσε πολλές μονογραφίες και δεκάδες επιστημονικά άρθρα και μελέτες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε τέσσερεις ξένες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά). Συμμετείχε, επίσης σε δεκάδες διεθνή συνέδρια, επιστημονικές συναντήσεις και ημερίδες ως ομιλητής ή με ανακοινώσεις (αναλυτικά, βλ. εδώ).
Πολιτική σταδιοδρομία
Μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του «Με όραμα και πρόγραμμα: Εξωτερική πολιτική για μια Ελλάδα με αυτοπεποίθηση» το 1998, προσκλήθηκε από τον Κώστα Καραμανλή, τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αναλάβει σύμβουλός του στα ευρωπαϊκά θέματα και Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης της Νέας Δημοκρατίας (Οκτώβριος 1998). Εκπροσώπησε το κόμμα της ΝΔ στο Πολιτικό Γραφείο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP) και αναδείχθηκε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Ένωσης (European Democrat Union-EDU) και της Εκτελεστικής Επιτροπής της Διεθνούς Δημοκρατικής Ένωσης (International Democrat Union-IDU).
Από τον Μάιο του 2003 μέχρι και τον Μάρτιο του 2004 διετέλεσε εξωκοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής. Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 εξελέγη Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ και τον Σεπτέμβριο του 2007 Βουλευτής Δωδεκανήσου.
Διετέλεσε Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τα πολιτικά και ευρωπαϊκά θέματα καθ’όλη την περίοδο των κυβερνήσεων Κ. Καραμανλή 2004-2009. Συμμετείχε έτσι ενεργά σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων της ελληνικής εξωτερικής και ευρωπαϊκής πολιτικής. Ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό (Λουκέρνη) που οδήγησαν στην απόρριψη του Σχεδίου Αννάν και στην είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς όρους στην ΕΕ, σε ελληνο-τουρκικές, ελληνο-αμερικανικές, ελληνορωσικές κ.ά. διμερείς συναντήσεις κορυφής.
Ως Υφυπουργός Εξωτερικών συμμετείχε επίσης ως κύριος διαπραγματευτής εκ μέρους της Ελλάδας σε όλα τα σημαντικά ευρωπαϊκά θέματα, όπως το «Ευρωπαϊκό Σύνταγμα» και την μετέπειτα Συνθήκη της Λισαβόνας (2004-2008), τον Προϋπολογισμό της ΕΕ 2007-2013, τις διαπραγματεύσεις με τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες για τη διεύρυνση της Ένωσης κ. ά. Κατά τη διάρκεια της θητείας του συμμετείχε σε περισσότερα από 40 Υπουργικά Συμβούλια Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων (GAERC) και σε περισσότερα από 40 Συμβούλια υπουργών (συμπεριλαμβανομένων και των άτυπων) της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΑΣΕ, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (BSEC), της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, του Μεσογειακού Φόρουμ κ.ά. Αντικατέστησε τον/την Υπουργό Εξωτερικών σε πάνω από 20 υπουργικές διασκέψεις ΕΕ-Ασίας (ASEM), ΕΕ-Μεσογείου, ΕΕ-Λατ. Αμερικής, ΕΕ-Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) κ.ά. Διετέλεσε πολλές φορές αρχηγός της ελληνικής αντιπροσωπείας σε διεθνείς συναντήσεις Κορυφής (Επιπέδου Αρχηγών Κρατών/Κυβερνήσεων) στη θέση του κωλυόμενου Πρωθυπουργού.
Ως Υφυπουργός Εξωτερικών πήρε πολλές πρωτοβουλίες για την προώθηση των εθνικών συμφερόντων. Υπήρξε εμπνευστής της έναρξης διαπραγματεύσεων με γειτονικά κράτη για την οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ (Σχέδιο «Ελλάς επί 4») και στο πλαίσιο αυτό ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με Λιβύη, Αίγυπτο και Αλβανία (Συμφωνία του 2009). Είχε κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό της ελληνικής εξωτερικής και ευρωπαϊκής πολιτικής και ειδικότερα στην προσέγγιση με Ρωσία, Γαλλία και Κίνα, στις σχέσεις με Τουρκία και ΗΠΑ, στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών περιπολιών FRONTEX (αεροσκάφη, ελικόπτερα, σκάφη κλπ) κατά μήκος των ελληνο-τουρκικών θαλασσίων συνόρων, και στην συναφή προώθηση της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες στην ΕΕ για την καθιέρωση ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ένωσης, με ιδιαίτερη σημασία για την χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό προώθησε και την ειδική μέριμνα για τα νησιά (Υπουργικές Συναντήσεις της ΕΕ για την νησιωτική πολιτική-Ρόδος 2008, Κως 2009).
Σχεδίασε, επίσης, και εγκαινίασε την «Ομάδα της Ελιάς» (άτυπες συναντήσεις συντονισμού των Υπουργών των 12 Μεσογειακών κρατών της ΕΕ). Συνίδρυσε την «Ομάδα των 18» Κρατών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τον Προϋπολογισμό της ΕΕ 2007-2013 που στέφθηκε από εξαιρετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα (ΕΣΠΑ). Συμμετείχε, επίσης, ενεργά σε περισσότερα από 20 ειδικά υπουργικά Συμβούλια Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και στις διαπραγματεύσεις Συμφωνιών Ένταξης και Συμφωνιών Σταθεροποίησης και Σύνδεσης της ΕΕ με τις βαλκανικές χώρες.
Τέλος, είχε ενεργό ρόλο στις σχέσεις Ελλάδας/ΕΕ-Τουρκίας και τις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην επιβολή όρων και προαπαιτούμενων εξωτερικής πολιτικής στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας.
Μετά τις εκλογές του 2009 αποχώρησε από την πολιτική σκηνή διατηρώντας μόνο την ιδιότητα του συνεργάτη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Βίλφριντ Μάρτενς, καθώς και του μέλους του ΔΣ του Κέντρου Μελετών του ΕΛΚ.
Τιμητικές Διακρίσεις
Ο Γιάννης Βαληνάκης συμμετείχε σε πολλές διεθνείς και ελληνικές επιτροπές και έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις, διεθνή παράσημα και μετάλλια.
Ξένες γλώσσες
Μιλάει άριστα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και χειρίζεται την ισπανική, ιταλική και ρωσική γλώσσα.
Η σύζυγός του, Χριστίνα Χαρατσάρη, είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και έχουν μια κόρη,τη Χριστιάννα πτυχιούχο της Νομικής Αθηνών και LLM Queen Mary University.
