Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Hamas θα επιβραδύνει απότομα την ισραηλινή οικονομία φέτος και τον επόμενο χρόνο και θα εκτινάξει το έλλειμμα του προϋπολογισμού του έθνους στα ύψη, καθώς η χώρα αυξάνει τις δαπάνες για την υποστήριξη του στρατού, των πολιτών και των επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, δήλωσε τη Δευτέρα η Τράπεζα του Ισραήλ.
Από την Liz Alderman/New York Times
Πολλές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να σταματήσουν τη δραστηριότητα τους και εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί έφεδροι βρίσκονται σήμερα σε ενεργό υπηρεσία, ενώ πολλοί άλλοι στα καταφύγια. Εάν ο πόλεμος παραμείνει στο νότιο μέτωπο του Ισραήλ, η οικονομική ανάπτυξη θα μειωθεί σε ετήσιο ρυθμό 2,3% φέτος και 2,8% το 2024 από τον αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης 3% και για τα δύο έτη που προβλεπόταν τον Αύγουστο, ανέφερε η τράπεζα σε έκθεση της μετά την πρώτη της νομισματική συνεδρίαση της από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση.
«Ξέραμε πώς να ανακάμψουμε σε δύσκολες στιγμές στο παρελθόν και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτό θα συμβεί και αυτή τη φορά», δήλωσε ο διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ, Amir Yaron, σε συνέντευξη Τύπου στην Ιερουσαλήμ. Ακόμα κι έτσι, πρόσθεσε, «είναι σαφές ότι μια μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια, καθώς και οι οποιεσδήποτε εξελίξεις του πολέμου», θα προσθέσουν αβεβαιότητα στις οικονομικές προοπτικές.
Ο πόλεμος έχει προκαλέσει ένα νέο πλήγμα σε μια ανθεκτική οικονομία που μέχρι πρόσφατα χαιρετιζόταν ως επιχειρηματική δύναμη. Το Ισραήλ είχε χαμηλό χρέος, πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα, αν και η ανάπτυξη είχε αρχίσει να επιβραδύνεται εν μέσω των υψηλών επιτοκίων, του αυξανόμενου πληθωρισμού και των εκτιμήσεων για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Στην έκθεσή της, η κεντρική τράπεζα ανέφερε ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές του Ισραήλ λειτουργούν και ότι μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας συνεχίζεται «ως συνήθως».
Αλλά το shekel, το νόμισμα του Ισραήλ, το οποίο είχε ήδη πτωτική τάση από την αρχή του έτους, έχει υποχωρήσει ακόμη περισσότερο από την έναρξη του πολέμου, σε χαμηλό οκτώ ετών, ωθώντας την κεντρική τράπεζα να διαθέσει 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνάλλαγμα για να το υποστηρίξει. Το shekel υποχώρησε επιπλέον 0,1% έναντι του αμερικανικού δολαρίου τη Δευτέρα.
Amir Yaron
Δύο οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας προειδοποίησαν την περασμένη εβδομάδα ότι το χρέος του Ισραήλ θα μπορούσε να υποβαθμιστεί, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της σύγκρουσης. Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα της χώρας δήλωσε τη Δευτέρα ότι το τραπεζικό σύστημα του Ισραήλ «παραμένει σταθερό και εύρωστο».
Η κεντρική τράπεζα αντιμετωπίζει ήδη ένα δίλημμα: Μείωση των επιτοκίων για την ενίσχυση της οικονομίας εν καιρώ πολέμου ή διατήρηση τους σε υψηλά επίπεδα για τη στήριξη του shekel. Τη Δευτέρα, η τράπεζα επέλεξε το δεύτερο: Διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια, προσθέτοντας ότι η πολιτική της επικεντρώνεται στη «σταθεροποίηση των αγορών και στη μείωση της αβεβαιότητας».
Το χρέος του Ισραήλ ως ποσοστό της οικονομίας αναμένεται να αυξηθεί απότομα, αντανακλώντας την αύξηση των δαπανών για την άμυνα που περιλαμβάνει αυτό που η τράπεζα λέει ότι θα είναι οικονομική υποστήριξη «για τη διεξαγωγή του πολέμου σύμφωνα με τους στόχους που έχουν καθοριστεί για αυτήν».
Με το βαρύ χτύπημα στην οικονομία και τους ανθρώπους που καλούνται να συμμετέχουν στον πόλεμο, τα φορολογικά έσοδα αναμένονται να μειωθούν, πρόσθεσε η κεντρική τράπεζα. Οι καταναλωτικές δαπάνες ήταν ήδη χαμηλότερες, όπως και η δραστηριότητα στους κλάδους των κατασκευών, της γεωργίας και του τουρισμού, ανέφερε η τράπεζα.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να δαπανήσει περισσότερα για τη στήριξη ανθρώπων και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των κατοικιών που έχουν εκκενωθεί από τις ζώνες μάχης. Τράπεζες και εταιρείες πιστωτικών καρτών, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης, παρέχουν αναβολές αποπληρωμής και άλλη οικονομική βοήθεια προκειμένου να βοηθήσουν νοικοκυριά και εταιρείες.
Η ισραηλινή κυβέρνηση θα προσφέρει επίσης επιχορηγήσεις και δάνεια με κρατική υποστήριξη σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και δημιουργεί ένα ταμείο για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να καλύψουν πάγια έξοδα, συμπεριλαμβανομένων των μισθών των εργαζομένων.
Όλα αυτά αναμένεται να βοηθήσουν στη διατήρηση της ισραηλινής οικονομίας σταθερή, ανέφερε η τράπεζα. Ακόμα κι έτσι, «η πρόβλεψη συνοδεύεται από ιδιαίτερα υψηλή αβεβαιότητα», πρόσθεσε.
